Gazze'de ABD arabuluculuğuyla sağlanan ve bir aydır yürürlükte olan ateşkese yönelik en büyük tehditlerden biri olan Refah'taki gerilimi düşürmek amacıyla Mısırlı arabulucular kritik bir öneri masaya yatırdı. Bölgede sıkışıp kalan Hamas mücahitlerinin durumu, ateşkesin yürürlüğe girmesinden bu yana en az iki saldırının yaşandığı Rafah'ta şiddeti tırmandırmış ve onlarca can kaybına neden olmuştu.
İki kaynağın verdiği bilgiye göre, arabulucuların sunduğu teklif, Refah bölgesinde kalan Hamas mücahitlerinin silahlarını Mısır'a teslim etmelerini ve bölgedeki tüneller hakkında detaylı bilgi vermelerini öngörüyor. Buna karşılık, mücahitlere Gazze Şeridi'nin Hamas kontrolündeki diğer bölgelerine güvenli geçiş hakkı tanınacak. Tünel bilgilerinin verilmesi, İsrail'in "terör tehdidini" ortadan kaldırma hedefine uygun olarak tünellerin imha edilmesine olanak sağlayacak.
Ancak, hem soykırımcı İsrail hem de Hamas'ın arabulucuların bu önerisini henüz kabul etmediği öğrenildi. Üçüncü bir kaynak ise görüşmelerin halen devam ettiğini doğruladı. İsrail Başbakanlık Ofisi ve Hamas Sözcüsü Hazem Kasım, konuyla ilgili yorum yapmaktan kaçındı.
Ateşkesin kırılganlığı ve şiddet olayları
Refah'taki saldırılar, ateşkesin başlangıcından bu yana yaşanan en şiddetli çatışmalara dönüştü; üç İsrail askeri ölürken, İsrail'in misilleme saldırıları sonucu onlarca Filistinli şehit oldu.
Bu çatışmaların ardından gelen haberlere göre, iki kaynak, Mart ayından bu yana liderleriyle temas kuramadıklarını açıklayan Refah'taki Hamas mücahitlerinin ateşkesin yürürlükte olduğundan haberdar olmayabileceğini belirtti. Bu mücahitlerin bölgeden çıkarılması, ateşkesin korunması ve sürdürülmesi açısından kilit bir adım olarak görülüyor. Refah'ta kaç Hamas mücahidinin bulunduğu ise bilinmiyor.
Trump'ın barış planı ve son gelişmeler
Söz konusu ateşkes, ABD Başkanı Donald Trump'ın Gazze savaşını sona erdirme planının ilk aşamasını oluşturuyor. Bu ilk aşama kapsamında:
-
Hamas, 7 Ekim 2023 saldırılarında esir aldığı hayatta kalan son 20 rehineyi serbest bıraktı.
-
Karşılığında yaklaşık 2.000 Filistinli tutuklu serbest bırakıldı.
-
İsrail askerleri, Hamas'ın kontrolünün sürdüğü Gazze'nin batı bölgelerinden çekildi.
Trump'ın planının bir sonraki aşaması ise Hamas'ın silahsızlanmasını ve Gazze üzerindeki kontrolü tamamen bırakmasını şart koşuyor. Bu ikinci aşamaya ilişkin detaylar henüz kararlaştırılmadı. Plan, Gazze'nin uluslararası gözetim altında, teknokratlardan oluşan bir Filistin komitesi tarafından yönetilmesini ve uluslararası bir gücün konuşlandırılmasını öngörüyor.
Ateşkesin başlangıcından bu yana Hamas, hayatını kaybeden 28 rehineden 22'sinin cesedini teslim etti ancak Gazze'deki büyük yıkım nedeniyle cesetlerin yerini tespit etmenin zor olduğunu belirtiyor. İşgalci İsrail ise Hamas'ı oyalama taktikleri uygulamakla suçluyor. Gazze Sağlık Bakanlığı'na göre, İsrail ise 285 Filistinlinin cesedini Gazze'ye teslim etti.
