ABD Başkanı Donald Trump'ın, soykırımcı İsrail'in iki yıllık yıkımının ardından Gazze'nin yeniden inşası için petrol zengini Körfez ülkelerinin büyük yatırım yapması yönündeki beklentisi, Washington'dan gelen yeni açıklamalarla suya düşmüş durumda.
Eski Ürdün Dışişleri Bakanı ve şu anda Carnegie Uluslararası Barış Vakfı'nın başkan yardımcısı olan Mervan el-Muaşer, Washington'da yaptığı bir panelde, Körfez ülkeleri temsilcileriyle doğrudan görüştüğünü ve bu ülkelerin yeniden inşa konusunda kendilerine danışılmadığını ifade ettiklerini söyledi.
Muaşer, "Asıl sorulması gereken soru, Gazze'yi kimin yeniden inşa edeceği?" diyerek, Körfez ülkelerinin tutumunu şöyle aktardı:
"Bana doğrudan söylediler ki, 'Bu konuda kimse bize danışmadı. Kimse bizden Gazze'yi yeniden inşa etmemizi istemedi ve siyasi bir çözüm olmadığı sürece, Gazze'yi yeniden inşa etmekle ilgilenmiyoruz.'"
Siyasi çözüm şartı ve uluslararası çıkmaz
Körfez ülkelerinin talep ettiği kalıcı siyasi çözüm, işgal altındaki topraklarda yaşayan 7,5 milyon Filistinli için bir Filistin devletinin tanınmasını gerektiriyor. Ancak Muaşer, Trump yönetiminin Filistin devletine dair bir arayıştan bahsetse de, İsrail yanlısı duruşu ve İsrail Knesset'in iki devletli çözüme tamamen karşı oy kullanması nedeniyle bu hedeften çok uzakta olduğunu belirtti.
Muaşer, sadece Körfez ülkelerinin değil, diğer büyük aktörlerin de siyasi bir ufuk görmeden Gazze'ye para akıtmaktan çekineceğini vurguladı: "AB, defalarca bombalanmasını izlemek için Gazze'ye milyarlarca dolar akıttı. AB, Gazze'yi yeniden inşa etmeyecek. Amerika Birleşik Devletleri, Gazze'yi yeniden inşa etmeyecek. Evet, taahhütler olacak, bir konferans düzenlenecek, ancak bunların hepsi sadece kağıt üzerinde kalacak."
Mısır'ın planı ve belirsizlik hâkimiyeti
Carnegie Orta Doğu programı direktörü Amr Hamzavy ise Mısır'ın, Gazze için bir yeniden inşa zirvesi düzenlemesi için ABD'den yardım istediğini, ancak mevcut siyasi koşulların "kararsız, belirsiz ve net değil" olduğunu aktardı. Hamzavy, Mısır tarafından geliştirilen ve Arap Birliği tarafından benimsenen kapsamlı bir yeniden inşa planının mevcut olduğunu, ancak bunun uygulanmasının "İsrail tarafının siyasi iradesine ve bölgesel ve uluslararası yeniden inşa meselesine" bağlı olduğunu kaydetti.
Muaşer, genel olarak Trump'ın ateşkes planı hakkında kötümser hissettiğini itiraf etti ve planın ilk haftadan sonrası için belirsiz olduğunu dile getirdi: "Gazze'yi kim yeniden inşa edecek? İstikrar gücü ne yapacak? İsrail, kendi tasarımını zorlamak için belirsizliği kullanmakta usta."
Buna rağmen Muaşer, tek umutlu olduğu alanın Filistin devletinin kurulması olduğunu belirtti. Muaşer, "7,5 milyon Filistinliden kurtulamayacağınız için bu gerçekleşecek. Hiçbir yere gitmiyorlar." dedi. Muaşer, iki devletli çözümün artık mümkün olmadığını düşünenler olsa da, devlet olmanın kaçınılmaz olduğunu ancak maalesef yakın zamanda gerçekleşmeyeceğini sözlerine ekledi.