Almanya Şansölyesi Friedrich Merz'in perşembe günü Ankara'ya gerçekleştirdiği ilk resmi ziyaret, Berlin'in Türkiye ile ilişkilerine yönelik yaklaşımında önemli bir değişime işaret ediyor. Almanya, yıllardır iç siyasi konular, insan hakları ve göçmen meseleleri üzerinden yürüttüğü Ankara politikasını, artık Avrupa güvenliği, Ukrayna'daki savaş ve savunma iş birliğini içeren daha geniş ve iş odaklı bir ortaklığa dönüştürme niyetinde.
Savunma ve Ukrayna ilişkilerin merkezinde
Ziyaret, Almanya'nın Avrupa güvenliğine Türkiye'nin katkısının her zamankinden daha kritik olduğunu kabul ettiğinin bir sinyali olarak görülüyor. Merz'in "Yakın ortaklığımızı daha da genişletmek istiyorum" sözleriyle vurguladığı bu yeni stratejik denklem, somut adımlarla destekleniyor:
-
Eurofighter anlaşması: Almanya hükümeti, Türkiye'nin gelişmiş Meteor füzeleri ve diğer sofistike silah sistemlerini içeren 10.7 milyar Euro'luk Eurofighter savaş uçağı anlaşmasını resmen onayladı.
-
AB savunma fonu baskısı: Ankara'daki kaynaklar, Berlin'in Türkiye'nin, AB üye ve ortak devletlere 170 milyar Euro tahsis eden 'Safe' savunma sanayii yatırım girişimine katılımını engellememeleri yönünde Yunanistan ve Kıbrıs'a baskı yaptığını belirtiyor.
-
Ukrayna girişimleri: Almanya, Türkiye'nin Ukrayna'daki savaşı bitirme çabalarına olumlu yaklaşıyor. Türkiye'nin, olası bir barış anlaşmasında güvenlik garantörü rolünü üstlenebileceği yönündeki teklifi de masadaki önemli başlıklardan.
Ankara'nın talepleri ve kritik müzakere başlıkları
Ankara, yeni dönemde Almanya'dan bazı konularda beklentilerini dile getirdi:
-
Hamas'ın tanınması: Tartışmalı bir talep olarak, Türkiye'nin Almanya'dan, eski ABD Başkanı Trump tarafından arabuluculuğu yapılan Gazze ateşkes planının bir parçası olarak Hamas'ı siyasi bir örgüt olarak tanımasını talep ettiği öne sürüldü.
-
Ticari iş birliği: Türkiye, genişleyen demiryolu ağı için almayı planladığı Siemens yüksek hızlı trenlerinde fiyat indirimi ve Gümrük Birliği'nin güncellenmesi ile vize kolaylığı taleplerini yineledi.
-
Afrika ortaklığı: İki ülke arasında Çin etkisine karşı Afrika'da iş birliği yapılması da gündeme getirilen konular arasında yer aldı.
Merz'in gündemindeki sığınmacılar sorunu
Merz'in ziyaretindeki en hassas konulardan biri de Türkiye kökenli sığınmacıların iadesi meselesi. Almanya'nın sınır dışı etme çabalarını artırdığı bir dönemde (2025'in ilk dokuz ayında 17.651 kişi sınır dışı edildi), Merz'in Ankara'ya, iade talebi reddedilen daha fazla sığınmacıyı kabul etmesi için baskı yapacağı bildirildi.
Geçen yıl Türkiye'nin onur kırıcı bularak reddettiği toplu iade uçuşları talebi ve Almanya'da sınır dışı edilmeyi bekleyen 22.560 Türk vatandaşının varlığı, bu konunun ikili ilişkilerde önemli bir gerilim noktası olmaya devam ettiğini gösteriyor. Ayrıca Berlin'in, Suriye'ye sınır dışı işlemlerine yeniden başlamak için Ankara'nın iş birliğini de aradığı belirtiliyor.
