ABD Başkanı Donald Trump’ın, Avustralya Başbakanı Anthony Albanese ile görüşmesinin ardından "Amerika’nın sadece bir yıl içinde kritik minerallerin zengini olacağı" yönündeki iddiaları, ABD basınına göre gerçekleşmesi zor bir "fantazi" olabilir. Çin, akıllı telefonlardan elektrikli araçlara kadar modern dünyanın kritik elementlerinin küresel imalatının yüzde 90'dan fazlasını kontrol ediyor.
Uzmanlar: En az 10 yıla ihtiyaç var
Avustralya Ulusal Üniversitesi’nden ekonomik jeoloji profesörü John Mavrogenes, CNN’e yaptığı açıklamada, ABD’nin kısa vadede bu sorunu çözebileceğini düşünmediğini belirtti:
"Gerekli üretim kapasitesini oluşturmak için en az on yıla ihtiyacımız var diyebilirim, gerçekten işe sarılsak bile. Sıfırdan bir sanayi kurmamız gerekir. Bu da uzun vadeli planlama ve çaba ister."
Yüzde 10’luk aksama 150 milyar dolar zarar demek
Çin’in nadir elementler üzerindeki tekeli, ABD ile ticaret savaşında en güçlü araçlarından biri haline geldi. ABD İçişleri Bakanlığı’na bağlı ABD Jeoloji Araştırmaları Kurumu raporuna göre, 2020–2023 yılları arasında ABD, tüm nadir toprak bileşikleri ve metalleri ithalatının yüzde 70’i için Çin’e bağımlıydı.
ABD merkezli yatırım bankası Goldman Sachs’ın yayınladığı bir raporda, bu elementlere bağımlı endüstrilerde üretimin sadece yüzde 10’unun sekteye uğramasının, ABD ekonomisinden 150 milyar dolar silip süpürebileceği öngörüldü.
Ticaret gerilimi ve yeni ortaklıklar
Nadir elementler krizi, bu yılın başlarında Çin ve ABD arasında büyük bir anlaşmazlık konusu olarak ortaya çıktı. Pekin yönetimi, kritik minerallerin ihracatına kısıtlamalar getirmiş, bu da küresel çapta arz sıkıntısına yol açmıştı. Trump bu duruma yanıt olarak Çin mallarına yüzde 100 gümrük vergisi uygulama tehdidinde bulunmuştu.
Trump yönetimi, nadir toprak elementleri tedarikini çeşitlendirmek amacıyla Avustralya gibi müttefiklere ve Pakistan gibi "kaynak açısından zengin diğer ülkelere" yönelmiş durumda. Pakistan liderleri geçen ay Trump ile bu mineralleri ABD’ye tedarik etme konusunda mutabakat zaptları imzalamıştı.
