ABD Başkanı Donald Trump'ın önümüzdeki hafta Suudi Arabistan'a yapacağı ziyarette, iki ülke arasında hem ekonomik hem de nükleer enerji iş birliği konuları masaya yatırılacak. Reuters'ın haberine göre, ABD, Suudi Arabistan'ın İsrail ile diplomatik ilişkiler kurmasını nükleer enerji görüşmelerinden ayırarak önemli bir adım attı.
Ancak, taraflar arasında hâlâ çözülmesi gereken kritik konular bulunuyor. ABD'nin nükleer iş birliği için şart koştuğu 123 Anlaşması, Suudi Arabistan'ın uranyum zenginleştirme hakkını sınırlandırmayı içeriyor. Suudi yetkililer ise bu konuda geri adım atmaya yanaşmıyor. Enerji Bakanı Prens Abdulaziz bin Salman, Suudi Arabistan'ın uranyum zenginleştirme ve bu ürünü satma hedefini açıkça dile getirdi.
ABD Enerji Bakanı Chris Wright, geçtiğimiz Nisan ayında Suudi Arabistan'ı ziyaretinde, iki ülkenin bir "sivil nükleer anlaşma" yolunda ilerlediğini belirtmişti. Wright, tarafların çıkarlarını dengelemek adına "kara kutu" adı verilen bir çözüm önerisinin tartışıldığını ifade etti. Bu modele göre, Suudi Arabistan'daki bir uranyum zenginleştirme tesisine yalnızca ABD personeli erişim sağlayacak.
Suudi Arabistan'ın nükleer enerjiye yönelmesinin arkasında, ekonomisini petrol dışı sektörlere çeşitlendirme ve daha fazla petrolü ihracata yönlendirme hedefi bulunuyor. Ancak, Suudi Arabistan'ın nükleer programı, bölgesel güvenlik kaygılarını da beraberinde getiriyor. Veliaht Prens Muhammed bin Selman, İran'ın nükleer silah geliştirmesi durumunda, Suudi Arabistan'ın da aynı yolu izleyeceğini daha önce açıkça ifade etmişti.
Trump'ın ziyareti sırasında, ABD'nin Suudi Arabistan'a 100 milyar doları aşan bir silah paketi sunması ve Suudi Arabistan'ın ABD'ye yapacağı yatırım paketini 1 trilyon dolara çıkarması bekleniyor. Trump, ilk başkanlık döneminde Körfez ülkeleriyle yakın ilişkiler kurmuş ve Suudi Arabistan'ı ilk yurtdışı durağı olarak seçmişti. Ayrıca, Suudi Arabistan'ın, Trump'ın damadı Jared Kushner'in kurduğu bir firmaya 2 milyar dolar yatırım yaptığı ve Riyad ile Cidde'de iki Trump Kulesi inşa etmeyi planladığı biliniyor.
Öte yandan, ABD'nin İran ile süren nükleer müzakereleri de dikkatle izleniyor. ABD Başkan Yardımcısı JD Vance, İran'la yapılan görüşmelerin şu ana kadar olumlu ilerlediğini ve İran'ın nükleer silah geliştirmesini engelleyecek bir anlaşmaya varılabileceğini belirtti.
