ABD Başkanı Donald Trump, Kanada’nın Kananaskis bölgesinde düzenlenen G7 zirvesinden Orta Doğu’daki kriz nedeniyle bir gün erken ayrıldı. Beyaz Saray, Trump’ın İsrail ve İran arasında bir ateşkes teklifinde bulunduğunu açıklarken, Trump’ın Tahran’ın derhal tahliye edilmesi gerektiği yönündeki çağrısı uluslararası kamuoyunda yankı uyandırdı.
Trump’tan İsrail-İran ateşkesi çağrısı
Zirvede yapılan ortak açıklamada, G7 liderleri İsrail’in kendini savunma hakkını desteklediklerini ve İran’ı Orta Doğu’da istikrarsızlık kaynağı olarak gördüklerini belirtti. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Trump’ın erken ayrılmasının ateşkes çabalarına olumlu bir katkı sağlayabileceğini ifade etti. Macron, "Bir teklif var, özellikle bir ateşkese ulaşmak ve ardından daha geniş çaplı görüşmeleri başlatmak için. Şimdi tarafların bu teklifi takip edip etmeyeceğini göreceğiz." dedi.
Rusya tartışmaları ve Zelenskiy’nin katılımı
Trump, zirvede yaptığı açıklamalarda, Rusya’nın 2014 yılında Kırım’ı ilhak etmesinin ardından G8’den çıkarılmasının büyük bir hata olduğunu söyledi. "Putin benimle konuşuyor. Başkalarıyla konuşmuyor… Bu konuda mutlu değil ve ona katılıyorum." diyen Trump, Rusya’nın G7’ye geri alınması gerektiğini açıkça ifade etmese de bu yönde güçlü bir mesaj verdi. Trump’ın bu açıklamaları, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy’nin zirvede ne kadar destek bulabileceği konusunda soru işaretleri yarattı.
Ticaret anlaşmaları ve tarife tartışmaları
Trump, zirvede İngiltere Başbakanı Keir Starmer ile ABD-İngiltere arasında yeni bir ticaret anlaşmasını tamamladıklarını duyurdu. Bu anlaşma, İngiltere’yi ABD ile düşük tarifeler üzerinde anlaşmaya varan ilk ülke yaptı. Kanada Başbakanı Mark Carney ile görüşen Trump, iki ülke arasında yeni bir ekonomik ve güvenlik anlaşmasının 30 gün içinde sonuçlandırılması gerektiğini belirtti. Ancak Trump, Kanada ile yapılacak herhangi bir anlaşmada tarifelerin önemli bir rol oynaması gerektiğini vurguladı. Kanada’nın Washington Büyükelçisi Kirsten Hillman ise Kanada’nın ABD’ye yapılan ihracatta tarifelerin tamamen kaldırılmasını savunduğunu açıkladı.
G7 zirvesinde belirsizlikler
Zirveye ev sahipliği yapan Kanada, 2018 Quebec zirvesindeki gibi bir kriz yaşanmaması için kapsamlı bir ortak bildiri hazırlamaktan vazgeçti. Liderler, göç, yapay zeka ve kritik mineraller gibi konulara dair taslak belgeler hazırlasa da, ABD’nin onaylamadığı bu belgeler üzerinde henüz uzlaşma sağlanamadı. Trump’ın erken ayrılması, zirvede herhangi bir ortak deklarasyonun yapılıp yapılmayacağı konusunda belirsizlik yarattı.
G7 zirvesine üye ülkeler olan ABD, Kanada, İngiltere, Fransa, Almanya, İtalya, Japonya ve Avrupa Birliği’nin yanı sıra Meksika, Hindistan, Avustralya, Güney Afrika, Güney Kore, Brezilya ve Ukrayna da davet edildi.
