Kuraklık, ekonomi ve terör sorunlarıyla mücadele eden Doğu Afrika ülkesi Somali’de cumhurbaşkanı ile başbakan arasında yaşanan siyasi sorunlar nedeniyle seçimler tamamlanamadı.
Kendine has kabile sistemi bulunan ülkede siyasi liderler, seçimlerin yasalara uygun gerçekleştirilmesi ile siyasi krizleri de aşmayı hedefliyor.
SOMALİ’NİN SEÇİM SİSTEMİ
Somali'de, Şubat 2017’de seçildiğinden bu yana görevde olan Cumhurbaşkanı Muhammed Abdullah Fermacu'nun seçimlerde "bir kişi bir oy" ilkesi başarıya ulaşamadı.
Kabile yapısı nedeniyle kendine has bir seçim sistemi uygulayan Somali’de 2004'te oluşturulan meclis sistemi, ülkenin 4 büyük kabilesi ve küçük kabilelerin temsil edildiği "4,5 sistemine" göre yönetiliyor.
4 büyük kabile eşit sayıda, diğer kabileler ise bunun yarısı oranında kendi seçtiği vekilleri meclise gönderiyor.
Cumhurbaşkanı ve meclis seçimlerinin art arda yapıldığı Somali’de meclis, “alt” ve “üst” kanat olarak ikiye ayrılıyor.
“Halk Meclisi” farklı kabileleri temsil eden 14 bin delege tarafından 4 yıllığına seçilen 275 üyeden oluşuyor.
Meclisin üst kanadını oluşturan 54 üyeyi ise eyalet konseyleri belirliyor.
Seçimlere siyasi anlaşmazlıklar, güvenlik sorunu dış müdahalelerin gölgesinde giren Somali'de cumhurbaşkanı adayları arasında 2 eski cumhurbaşkanı, 1 başbakan, 1 de meclis başkanı bulunuyor.
SOMALİ’DEKİ SİYASİ KRİZE DESTEK ÇAĞRISI
Somalili siyaset bilimci Abdinor Dahir, seçim kriziyle ilgili açıklamada bulundu.
Kabile temelli sosyal yapının seçim sistemini etkilediğine dikkati çeken Dahir, "Seçim çıkmazına katkıda bulunan iki güç var; birincisi, görev süresi 2021'in başlarında sona eren Cumhurbaşkanı Fermacu, ikincisi ise görünüşte Fermacu'yu destekleyen ve süreci Cumhurbaşkanı lehine tehlikeye atan eyalet başkanlarıdır." dedi.
Somali’de yaşanan güvenlik sorunlarının siyasi kriz ile birlikte daha da derinleştiğini belirten Dahir, Türkiye dahil uluslararası camiaya çağrı yaparak Somali'deki siyasi krizin çözümüne yönelik destek olmalarını istedi.
Seçim krizinin sonlanması noktasında Başbakan Hüseyin Roble’nin süreci yönetmesinin doğru olduğunu düşünen Dahir, "Eyalet başkanları seçimi hızlandırmalı ve şeffaflığı sağlamalıdır. Sürecin güvenilirliğini zedeleyebilecek usulsüzlüklerinden kaçınmalıdırlar. Muhalefet ve sivil toplum grupları da dahil olmak üzere siyasi aktörler, Başbakan Roble'nin seçimleri daha fazla gecikmeden gerçekleşmesini sağlama çabalarını desteklemelidir." ifadesini kullandı.
“SİYASİLER BİR ARAYA GELMELİ”
Horn Diplomat Baş Editörü Muhammed Duale, ülkedeki siyasi krizin çözümlenmesi için siyasilerin önemine değinerek, "Seçim sürecinde nihai kararın belirlenmesi için siyasetçiler bir araya gelmeli." dedi.
Siyasi uzlaşının seçimlerin tek yolu olduğunu ifade eden Duale, Cumhurbaşkanı Fermacu’nun Başbakan Roble’nin yetilerini askıya almasının Somali’deki tansiyonu yükselttiğini belirtti.
Duale, bu durumun şiddeti artıracağı ve seçimlerin ertelenmesine neden olabileceği uyarısında bulundu.
