Hamas'ın kamuoyunda tanınan en önemli isimlerinden biri olan Ebu Ubeyde, yaklaşık yirmi yıldır Filistinli grubun askeri kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları'nın sözcülüğünü yapıyor. Ekim 2023'te Hamas öncülüğünde İsrail'e yapılan sürpriz saldırı ve ardından İsrail'in Gazze Şeridi'ne açtığı savaştan bu yana profili çarpıcı biçimde yükseldi.
Ebu Ubeyde en çok savaş alanındaki gelişmeleri aktardığı, Hamas'ın askeri başarılarıyla övündüğü ve kendisini öldürmek için birkaç kez girişimde bulunan İsrail'e meydan okuduğu konuşmalarıyla tanınıyor. Bu nedenle Ebu Ubeyde'nin gerçek kimliği hiçbir zaman açıklanmadı, ancak iddia edilen fotoğrafları mevcut: Her zaman askeri kıyafetler giyiyor ve yüzü kefiyeyle örtülü.
Ubeyde, Arapça konuşulan dünyada pek çok kişi için bir kahraman haline geldi. Filistin yanlısı mitinglerde adı anıldı ve onun onuruna şarkılar söylendi. Ebu Ubeyde'nin şöhreti onu İsrail ordusunun hedefi haline getirdi. Evinin üç kez bombalandığı bildirilirken, İsrail maskesinin onu “kaderiyle buluşmaktan” kurtarmayacağına yemin etti. ABD, İngiltere ve diğer ülkeler tarafından terörist grup olarak tanımlanan Hamas'taki kıdemi, Filistin hareketinin diğer liderleriyle birlikte Washington'un yaptırım listesinde yer almasını sağladı.
Ebu Ubeyde kimdir ve nerede doğmuştur?
Ebu Ubeyde'nin erken yaşamına ilişkin ayrıntılar sınırlı. 2005 yılında bir muhabire ailesinin 1948 yılında Siyonist milisler tarafından tarihi Filistin'den zorla sürüldüğünü ve Gazze Şeridi'nde adını vermediği bir köye geldiklerini söyledi. Aynı röportaj sırasında 20'li yaşlarının başında olduğunu ima etti ki bu da 1980'lerin başında ya da ortasında doğduğunu gösteriyor.
Hamas Ebu Ubeyde'nin adını, yüzünü ve kişisel bilgilerini hiçbir zaman açıklamadı. Gruptaki kaynaklar 2014 yılında Ebu Ubeyde'nin gerçek kimliğini sadece birkaç kişinin bildiğini söylemişti. Ebu Ubeyde ismi ise 2000-2005 yılları arasında süren İkinci Filistin İntifadası sırasında ilk ortaya çıkışından bu yana kullandığı takma bir isim. İsmi muhtemelen Peygamber Muhammed'in yakın arkadaşı ve ünlü bir Müslüman komutan olan Ebu Ubeyde ibn el-Cerrâh'a bir gönderme.
Ebu Ubeyde'nin Hamas'taki rolü nedir?
Ebu Ubeyde'nin El Kassam Tugayları'nın sözcüsü olarak bilinen ilk çıkışı 2004 yılında oldu. O yılın Ekim ayında İsrail'in Gazze Şeridi'nin kuzeyine yönelik kara harekâtı sırasında savaş alanındaki gelişmeleri aktarmak üzere bir basın toplantısı düzenledi.
O zamandan beri askeri sözcü olarak görev yapmaya devam ediyor, medyaya röportajlar veriyor ve Hamas'ın veb sitesi ve diğer çevrimiçi platformlar aracılığıyla önceden kaydedilmiş konuşmalar yayınlıyor. Bu haliyle Ebu Ubeyde, Hamas'ın 2004 yılında resmi olarak kurulan medya ofisinin bir parçası olan askeri sözcülük rolünü üstlenen ilk ve tek isim.
Medyada görünmesi genellikle İsrail ile askeri çatışmalarla bağlantılı. Savaş dışında nadiren konuşuyor.
Ebu Ubeyde neyden bahsediyor?
Ebu Ubeyde'nin ana görevlerinden biri grubun askeri başarılarını duyurmak olmuştur. İlk önemli çıkışı 2006 yılında İsrailli asker Gilad Şalit'in yakalandığını duyurmasıyla gerçekleşti. Ayrıca 2014'te İsrail'in Gazze'ye yönelik savaşı sırasında bir başka askerin, Şaul Aron'un yakalandığını ilk duyuran kişi oldu ve kaydedilen bir videoda kimlik kartı numarasını açıkladı.
İsrailli yetkililer ilk başta Aron'un kaçırıldığını inkâr etmiş, daha sonra ise Aron'un Hamas tarafından öldürüldüğünü ve cesedinin örgütün elinde olduğunu söylemişti.
Yine 2014 savaşı sırasında Ebu Ubeyde, El Kassam Tugayları'nın genel komutanı Muhammed El Deif'in, akıbeti hakkında medyada çıkan birçok spekülasyonun ardından, İsrail'in suikast girişiminden kurtulduğunu duyurdu.
Zaman zaman savaş zamanı dışında da açıklamalar yaptı. 2022 yılında İsrail hapishanesinden kaçan altı Filistinli mahkûmun yeniden tutuklanmasını yorumladı. Hamas'ın İsrail ile gelecekte yapılacak bir esir takası anlaşması sırasında altı mahkumu da serbest bırakacağına dair söz verdi.
Ebu Ubeyde 7 Ekim'de nasıl bir rol oynadı?
Ebu Ubeyde'nin en önemli konuşmalarından bazıları Hamas'ın 7 Ekim saldırısı ve ardından İsrail'in Gazze'ye açtığı savaşın ardından geldi. Savaşın başlamasından iki gün sonra yaptığı bir konuşmada, masum sivillerin yaşadığı bir konutun İsrail tarafından bombalanması halinde bir İsrailli esirin idam edileceği uyarısında bulundu. Bu tehdit hiçbir zaman yerine getirilmedi.
Günler sonra yaptığı bir başka konuşmada 7 Ekim saldırısının planlanmasına 2021 yılında, o yıl Mayıs ayında yaşanan 11 günlük savaşın ardından başlandığını söyledi.
Grubun yaklaşık 4.500 üyesinin operasyonun yürütülmesinde yer aldığını ve bunların 3.000'inin sahada görev aldığını söyledi.
Ebu Ubeyde “Aksa Tufanı Operasyonu” olarak adlandırılan saldırının hedeflerini de detaylandırdı. Ana hedefin İsrail ordusunun Güney Komutanlığı'nın bir parçası olan “Gazze Tümeni ”ni yok etmek olduğunu söyledi.
Ebu Ubeyde'ye göre diğer hedefler arasında tümene bağlı askeri mevziler ve Gazze Şeridi'ni çevreleyen 22 kibbutzim de dahil olmak üzere diğer hedefler vardı.
En ünlü konuşmalarından birini 28 Ekim'de yapmış ve Arap liderleri Gazze'ye insani yardım ulaştırmadaki yetersizlikleri nedeniyle eleştirmişti.
Ebu Ubeyde neden yüzünü kırmızı bir kefiye ile örtüyor?
Ebu Ubeyde'nin her zaman askeri üniforma giymesi ve yüzünü kapatması, ona Arapça konuşulan dünyada “maskeli kişi” unvanını kazandırdı. Ön plana çıktığından beri yüzünü her zaman kırmızı renkli ve Filistinliler arasında kefiye olarak bilinen geleneksel Arap örtüsüyle örtüyor.
Kırmızı kefiye uzun zamandır Hamas üyeleri tarafından yüz örtüsü olarak kullanılıyor. 1993 yılında İsrail güçleri tarafından öldürülen grubun ilk komutanları Yasser Al-Namruti ve Emad Akel de buna dahil. Şu anki genel komutan Muhammed Deif de 2005 yılında yayınlanan bilinen son medya görüntüsünde yüzünü kırmızı bir kefiye ile kapatmıştı.
Arap dünyası Ebu Ubeyde hakkında ne düşünüyor?
Filistin direnişinin sembolü olarak görülen Ebu Ubeyde, Hamas'ın yaygın desteğe sahip olduğu Arapça konuşulan dünyada kahraman benzeri bir statü kazandı. Ateşli ve etkili konuşmaları, kendinden emin tonu ve gizli kimliği popülaritesini arttırdı.
Sözleri genellikle Hamas'ın İsrail hedeflerine yönelik saldırılarının video kanıtlarıyla destekleniyor, bu da güvenilirliğini ve kamuoyunun açıklamalarına olan güvenini artırıyor.
Bölge genelinde konuşmaları merakla bekleniyor. Düğünler, konukların konuşmalarını dinleyebilmesi için yarıda kesilirken, çocuklar da konuşma boyunca ekranları başından ayrılmıyor.
İsrail Ebu Ubeyde'ye nasıl bakıyor?
Ebu Ubeyde'nin konuşmaları ve açıklamaları İsrail kamuoyu tarafından düzenli olarak izleniyor ve kimliği spekülasyon konusu oluyor. 2014 Gazze savaşı sırasında İsrail haber sitesi Ynet “Hudhayfa Samir Abdallah al-Kahlut” ismini ve Ebu Ubeyde'ye ait olduğunu iddia ettiği bir fotoğrafı yayınladı. Hamas bu haberi yalanladı.
Ynet, Ebu Ubeyde'nin kimliğini ifşa etme girişiminin Hamas'ın en etkili isimlerinden biri olarak “etrafındaki aurayı kaldırma” arzusuna işaret ettiğini söyledi.
#عاجل هذا هو المدعو حذيفة كحلوت الذي يتستر وراء كنية أبو عبيدة وهو يتستر كذلك وراء كوفيته الحمراء. تمامًا مثلما تتستر حماس وراء المنشآت المدنية لإطلاق القذائف الصاروخية باتجاه إسرائيل. هو وغيره من قادة #دواعش_حماس يحبون التستر داخل الأنفاق ووراء النساء والأطفال، وكذلك وراء… pic.twitter.com/FmtuByc7Bv
— افيخاي ادرعي (@AvichayAdraee) October 25, 2023
Aynı fotoğraf ve isim Ekim 2023'te İsrail ordusunun Arapça konuşan sözcüsü Avichay Adraee tarafından tekrar yayınlandı. Adraee, ilk kez 2014 yılında yayınlanan aynı fotoğrafı gösteren ve montajlanmış gibi görünen bir video da ekledi.
Ynet'in haberine göre, Ebu Ubeyde'nin Cebaliye'de olduğu iddia edilen evi 2008, 2012 ve 2014 yıllarında üç kez bombalandı. Ayrıca 2013 yılında Gazze'deki İslam Üniversitesi'nden dini çalışmalar alanında yüksek lisans derecesi aldığı ve doktoraya hazırlandığı belirtildi.
Middle East Eye, Ebu Ubeyde hakkında İsrail medyasında yayınlanan ayrıntıların hiçbirini doğrulayamadı.
ABD, Ebu Ubeyde'ye neden yaptırım uyguladı?
ABD Nisan 2024'te Ebu Ubeyde'yi Hamas'ın “bilgi savaşı şefi” olarak adlandırarak yaptırım kararı aldı.
Hazine Bakanlığı, Ebu Ubeyde'yi “El Kassam Tugayları'nın siber etki departmanını” yönetmekle görevlendirdi ve “İranlı kurumlarla işbirliği içinde El Kassam Tugayları'nın resmi veb sitesini barındırmak için İran'da sunucu ve alan adı tedarik etmekle” ilgilendiğini ekledi.
Hamas, ABD yaptırımları ve Ebu Ubeyde'nin faaliyetlerine ilişkin iddialar hakkında yorum yapmadı.
Daily Ummah, Middle East Eye
