Taliban'ın saldırılarını artırmasından sonra misileri ile 6 Ağustos'ta Afganistan'a giderek Taliban'ı devre dışı bırakmayı amaçlayan General Raşid Dostum 15 Ağustos'ta Taliban tarafından yakalanmamak için Afganistan'dan kaçarak önce Tacikistan'a oradan da Türkiye'ye geldiği öğrenildi. Dostum'un Başakşehir'i mesken tuttuğu belirlendi.
6 Ağustos'ta gazetecilerle beraber Taliban'ın ilerlediği Mezar-ı Şerif'e giden Dostum, orada 2001 yılında yaptığı Deşt-i Leyli katliamına atıfta bulundu. Bölgede Taliban'ı mağlubiyete uğratacaklarını ifade eden Dostum, "Tıpkı Molla Fazıl gibi. O nasıl bir akıbete uğramıştı?" ifadelerini kullandı.
2001 yılında bölgede ABD güçleriyle beraber ilerleyen Raşid Dostum karşısında Taliban güçleri teslim olmuş ve Taliban mensuplarının serbest bırakılması için anlaşmaya varılmıştı. Bölgedeki Taliban birliklerine Molla Fazıl komuta ediyordu.
Savaş ağası Dostum ve milisleri yaklaşık 4 bin kişiyi konteynerlara konularak toplu halde kurşuna dizildi. 7 bini aşkın Taliban mensubu savaş esiri, Deşt-i Leyli'de toplu mezarlara gömüldü, hiçbirinin kimliği açıklanamadı.
Yaptığı yolsuzluk ve katliamlar sonrası Taliban'ın ülkeyi ele geçirmesi öncesi 1992’de Türkiye’ye sığınmak zorunda kalan Raşid Dostum’a Turgut Özal’ın Cumhurbaşkanlığı esnasında Cumhurbaşkanlığına bağlı makam aracı verildi. ABD'nin himayesinde tekrar ülkeye giren Dostum daha sonra Deşt-i Leyli'de yaptığı katliam sonrası Taliban'ın bir numaralı hedefi haline geldi. Dostum 2017’de özel uçakla Türkiye’ye kaçırılarak Ankara'da devlet koruması altında yaşadı.
RAŞİD DOSTUM KİMDİR?
1953 yılında Afganistan'ın kuzeyindeki Şibirgan şehrinde doğan Raşid Dostum, Özbek Afganistan generali ve eski Afganistan devlet başkan yardımcısıdır.
26 yaşındayken Sovyetler'in Afganistan'da açtığı bir doğalgaz tesisinde işçi olarak çalışmaya başlayan Dostum kısa sürede tesis içinde örgütlü bulunan işçi sendikasının başkanı oldu. Bu dönemde Afganistan içinde Sovyet yanlısı bir rejim vardı ve muhalifler bu yönetime karşı savaşıyordu. Mücahitlere karşı Dostum kuzeyden topladığı Özbek, Tacik milislerle çatışmalara girdi. Sovyetlerin Afganistan'dan çekilmesinden sonra iktidarda bulunan Necibullah hükümetiyle işbirliğini sürdürdü. Mezar-ı Şerif başta olmak üzere Kuzey Afganistan'daki yedi eyaletin yönetimini ele aldı. Raşit Dostum "Cünbüş-i İslami Afganistan" adıyla siyasi örgütlenme kurdu.
Mezar-ı Şerif'te 2001 yılında yaptığı Deşt-i Leyli katliamında 7 bin Taliban mensubunu katleden Dostum Taliban'dan çekindiği için Afganistan'da duramayarak kendisine ülke aramaya başladı. Özbekistan ve İran'da kısa süre bulunduktan sonra Türkiye'ye gelen Dostum 2014 Kuzey Afganistan'a tekrar döndü.
1992 yılında Muhammed Necibullah'tan desteğini çekince başkent Kabil, mücahit grupların eline geçti. Dostum Türkiye'ye kaçtı. 9 Ekim 2004'te gerçekleşen cumhurbaşkanlığı seçimlerinde aday oldu ama seçilemedi. 2014 yılı Afganistan Başkanlık seçiminde Eşref Gani Ahmedzai'yi destekledi ve onun Başkan seçilmesinden sonra Afganistan Devlet 1. Başkan Yardımcısı oldu.
18 Şubat 2020'de cumhurbaşkanı ilan edilen Eşref Gani Ahmedzai ile seçimlere hile karıştığı iddiasıyla sonuçları kabul etmeyen aday Abdullah Abdullah arasında sağlanan anlaşma sonucunda Cumhurbaşkanı Gani tarafından Raşit Dostum’a mareşallik unvanı verildi. Raşit Dostum, Afganistan tarihinin Mareşal unvanına sahip üçüncü komutanı ve Afganistan tarihinde Mareşal olan ilk Özbek'tir.
