Tel Aviv'deki siyasi kaynaklar, İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog'un Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı Abdulfettah el-Burhan, Yardımcısı Muhammed Hamdan Daklu (Hamideti) ve Hartum'daki diğer birçok üst düzey yetkili ile telefonla görüştüğünü açıkladı. Dün (Çarşamba) gerçekleşen görüşmenin başlığı Kurban Bayramı'nı tebrik etmek olsa da, görüşmelerde iki ülke arasındaki ilişkilere ve bu ilişkilerin ilerlemesinin önündeki engellerin aşılmasına değinildi.


Haberi doğrulayan Herzog'a yakın kaynaklar, bu görüşmelerin olumlu geçtiğini, görüşmelerin bir kısmının -Herzog'un Arapça biliyor- Arapça olarak gerçekleştiğini ve Sudanlı yetkililerin son aylarda duraksayan ilişkileri güçlendirmeye yönelik isteklerini ifade ettiklerini bildirdi. Bu kaynaklara göre, Sudan'da İsrail ile ilişkilere yönelik istek, bu ilişkileri başlatan ve onların gelişimini sürdürmeyi teşvik eden eski ABD Başkanı Donald Trump'ın seçimleri kaybetmesinin ardından ciddi şekilde azaldı. Hartum'un liderleri, yeni ABD Başkanı Joe Biden'ın meseleyi nasıl ele alacağını ve Trump’ın Sudan'ı destekleme sözlerine uyup uymayacağını beklemişti. Şu anda Biden'ın bu tür ilişkileri teşvik etmekle ilgilendiğinden emin olan Sudanlılar, İsrail ile ilişkileri güçlendirme çabalarını sürdürmeye sıcak bakıyor.

Kaynaklar, Sudan'daki yetkililerin Herzog'u Cumhurbaşkanı seçilmesinden dolayı tebrik ettiğini söyledi. Herzog, Sudanlı yetkililere Trump'ın henüz yürürlüğe girmemiş bir İsrail-Sudan zirvesi önerisini hatırlattığında, öncelikle iki başkan ve diğer yetkilileri arasında doğrudan bir görüşme yapmak için istekli olduklarını ifade ettiler.

İsrail ile Sudan arasındaki normalleşme anlaşmalarının Ekim 2020'de Trump'ın girişimiyle, Abdulfettah el-Burhan ile İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu arasında gerçekleşen telefon görüşmesiyle başladığı biliniyor. Buna göre Beyaz Saray'da iki üst düzey yetkilinin huzurunda bir anlaşma imzalanması gerekiyordu. Ancak Sudan'daki muhalefet ve Trump'ın seçimlerdeki yenilgisi bu durumu sekteye uğrattı. İsrail, ilişkileri güçlendirmek ve resmi hale getirmek için yoğun bir istek göstererek, Hartum ile resmi olarak bir normalleşme anlaşması ve Sudan topraklarının ve sahillerinin İran silahlarının Gazze’ye veya Lübnan'a transferinde kullanılmayacağını garanti eden bir güvenlik anlaşması imzalamaya çalıştı.

İki ülke arasındaki ilişkiler, özellikle yaklaşık iki ay önce İsrail'in Dış İstihbarat Servisi Mossad'ın eski Başkanı Yossi Cohen'in Muhammed Daklu ile doğrudan ilişkiler kurması ve birden fazla görüşmesinin ardından duraksadı. Burhan bu ilişkileri kendisine yönelik bir girişim olarak değerlendirerek İsrail'e bir öfke ve kınama mesajı gönderdi. Yeni Mossad Başkanı David Barnea ise anlaşmazlığı çözerek Burhan'ı sakinleştirdi.

Kaynaklar, Herzog'un Başbakan Naftali Bennett ve Dışişleri Bakanı ve alternatif Başbakan Yair Lapid ile koordineli bir şekilde, İsrail'in genel olarak uluslararası ilişkilerini, özelde ise Arap ve İslam ülkeleri ile ilişkilerini geliştirmek için diplomatik çabalar yürüttüğünü belirtmişti. Bu nedenle, Ürdün Kralı Abdullah bin el-Hüseyin, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas da dahil olmak üzere birçok Arap ve İslam ülkesi başkanlarıyla iletişim kurmak için Kurban Bayramı'ndan yararlandı.