Türk Havacılık ve Uzay Sanayii A.Ş. (TUSAŞ) Genel Müdürü Temel Kotil Hürjet projesinin geldiği aşama, seri üretim süreci ve Malezya’da katıldıkları ihale hakkında konuştu.
Kotil, Hürjet, "18 Mart 2023'te de ilk uçuşu emniyetli şekilde yapacak. Tünelin ucuna, çıkışa geldik" ifadesini kullanırken prototiplerinin imalatının yapıldığını ve 1-2 ay içinde uçağı bütünüyle gösterebileceklerini belirtti.
“HÜRJET İSMİ HÜRKUŞ’TAN ESİNLENİLDİ”
Hürjet’in çalışmalarına devletin proje açmasından önce başlanıldığını belirten Kotil, şu ifadeleri kullandı:
"Milli Muharip Uçak (MMU) yıllar önce planlandığı zaman aslında önce bir jet eğitim uçağı vardı. Hürkuş'un devamı olsun diye adını Hürjet koyduk. Sonra da MMU vardı. Niye bir silsile var? Hürjet daha küçük, daha düşük maliyetli, daha önce yapılabilir, üzerinde öğrendiklerimiz var. İkisi de süpersonik, aynı kategoride, biri küçük, diğeri büyük. Bunu yapmamızı Savunma Sanayii Başkanımız İsmail Demir söyledi. 2016 yılında göreve başladığımda ilk konuşmamız buydu. İlk yaptığım, Hürjet'in dosyasını, yapılan çalışmaları aldım, Yönetim Kurulumuza gittik. Yönetim Kurulumuz destek verdi ve Hürjet'e başladık."
Kotil, Hürjet Projesi’ni MMU’nun önüne aldıklarını belirtti ve burada edinilen kazanımların milli savaş uçağına transfer edileceğini açıkladı.
“MMU EKİBİ HIZLA BÜYÜYOR”
MMU ekibinin çok hızlı bir şekilde büyüdüğüne dikkat çeken Temel Kotil, şu anda bin mühendisi geçtiklerini ve bu sayının 3 bine yükseleceğini belitti.
Kotil, "Hürkuş'u yapmışız, Hürjet'i bitiriyoruz, arkasından Milli Muharip gelecek. Zaten sıra buydu. Hürjet yoktu süreçte. İsmail Demir Başkanım koyun dedi, koyduk. Bu arada da Savunma Sanayii İcra Komitesinde (SSİK) bizi onore ettiler, sipariş verdiler. Tabii sipariş bekliyorduk aslında ama 2018'den beri devamlı projeyi öz kaynakla götürmek o kadar kolay olmuyor. İletişim adına da olmuyor. O açıdan bizim için biraz duygusal boyutu da var." dedi.
“HER AY 2 HÜRJET ÜRETİLECEK”
Projenin gidişatına dair bilgiler paylaşan Kotil, ilk olarak 4 prototipin yapılacağını ve bunların uçuş testlerinde kullanılacağını ifade etti.
Kotil, "Seri üretim sürecinde ilk yıl 6-7 uçak yapıp, sonraki yıldan itibaren ayda 2, yılda 24 uçak yapmayı hedefliyoruz. Malezya ihalesi de 2025'te teslimat içeriyor. 2025'ten sonra her ay 2 Hürjet hangardan çıkıp müşteriye teslim edilecek." dedi.
18 UÇAKTAN OLUŞAN MALEZYA İHALESİ
Temel Kotil, Hürjet’in Malezya’daki 18 hafif taarruz uçağı içeren ihaleye katılım noktasındaki soruları da cevapladı.
İçinde bulunduğumuz dönemde bilgiye ulaşımın hızlı olduğunu belirten Kotil, şu değerlendirmelerde bulundu:
"Gençliğimizde bir kuruluşun uçak yapabilmesi için bir tarihçeye sahip olması gerekiyordu. Daha önceden uçak yapmış, ona göre üretimler, testler gerçekleştirmiş olmak gerekiyordu. Bu 1970'lerin durumuydu, üstünden 50 sene geçti.
Mühendislik yazılımları çok daha yetenekli, zamanla geliştiler. Yapay zekayla işler daha kolay, tarihçeye de pek ihtiyaç kalmadı. Çünkü bilgisayarda simülasyon yaparken gerçeğe çok yakın sonuç bulunuyor. Rüzgar tünelinde bunlar test ediliyor. Herkes yapabilir ama yapmak istemeniz gerekiyor. Sayın Cumhurbaşkanımızın dirayeti olduğu için bunları yapıyoruz.
Dirayet, finansman, arzu ve genç personel gerekiyor. Hürjet'e güveniyoruz. Herkesle yarıştırırız onu, her ihalede varız. Malezya ihalesinde de varız. Gidip anlatıyoruz yetkililere. Öyle bir teklif verip geri çekilmiş değiliz. Bu konuda Malezya'ya 3 defa ben gittim, şimdi dördüncü gidişimi yapacağım ve ürünümüze inanıyoruz."
"FİYATINDA DA TEKNOLOJİSİNDE DE TESLİMATINDA DA VARIZ"
Türkiye’nin referans verilebilecek bir ülkenin yaptıklarını yapabilecek seviyeye ulaştığını belirten Kotil, süregelen projelerde aynı zamanda bu çalışmaları devam ettirecek mühendisleri yetiştirdiklerini ifade etti.
Kotil, Hürjet’in rakiplerine göre en yeni teknolojilerle geliştirilip üretildiğini belirtti ve şu açıklamalarda bulundu:
"Bir uçak 10 sene önce tasarlandıysa ben ona 10 sene sonra rakip uçak tasarlıyorsam benim uçağım ondan iyi olur. Kullandığımız metot, yaklaşımlar aynı ama 10 sene içinde değişen malzeme, imalat teknikleri var. Onun için son yapılan bir öncesinden iyi olur. Buna herkes inansın. Onun için Malezya ihalesinde varız, inşallah nasip olur. Kampanyamızı yürütüyoruz. Fiyatında da teknolojisinde de teslimatında da varız."
