Avustralya’nın nükleer denizaltı yapımı konusunda Fransa’yla anlaşmasını iptal ederek Amerika Birleşik Devletleri (AB) ile anlaşması üzerine başlayan kriz sonuçlandı.
Avustralya, daha önce denizaltı teknolojisi satın almak ve ortak üretim için imzaladığı anlaşmadan döndüğü Fransa'nın Naval Group isimli şirketiyle, 555 milyon avroluk bir tazminat anlaşması imzaladı.
Geçen yıl Eylül ayında Avustralya, ortak denizaltı inşa etmek üzere Fransa'yla imzaladığı 35 milyar avroluk anlaşmadan çekilmişti.
Onun yerine İngiltere ve ABD ile AUKUS adı verilen bir anlaşma imzalayarak bu iki ülkeden nükleer denizaltı teknolojisi satın alma üretme anlaşması imzalamıştı.
ÜÇ ÜLKE ARASINDA DİPLOMATİK KRİZ
Fransız yetkililer, üç ülke arasındaki AUKUS görüşmelerinin kendilerinden habersiz yürütüldüğünü ve Avustralya'nın anlaşmadan son anda çekildiğini söylemiş; sert tepki göstermişti. Paris, bu ülkelerden büyükelçilerini de geçici olarak çekmişti.
Krizin ardından yaklaşık 9 ay sonra imzalanan 555 milyon avro değerindeki tazminat anlaşması, AB ile Avustralya arasındaki ticaret anlaşması görüşmelerinin de önünü tıkayan bu krizin üzerine bir çizgi çekmiş oldu.
AB, Fransa'ya destek vermek amacıyla Avustralya'yla ticaret anlaşmalarını askıya almıştı.
İKTİDAR DEĞİŞİKLİĞİ FIRSAT DOĞURDU
Geçen ay Avustralya Başbakanı olarak göreve başlayan Anthony Albanese, anlaşmanın "adil ve eşitleyici bir anlaşma olduğunu" söyledi. Kısa süre içinde Fransa'ya gideceğini ve son dönemdeki gerilimle duraksayan ilişkileri yeniden başlatacağını söyledi: "Cumhurbaşkanı Macron'un Paris'e yapacağı daveti ilk fırsatta değerlendirmeyi sabırsızlıkla bekliyorum."
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, olayın ardından Avustralya'nın o dönemki Başbakanı Scott Morrison'ı 'yalancılıkla' suçlamış; yapılan görüşmelerin ardından büyükelçiler geri gönderilip ilişkiler yeniden tesis edilse de gerilim sürmüştü.
Avustralya'da geçen ay yapılan seçimlerde hükümet değişince, hem Avustralya'nın hem de Fransa'nın tutumu değişti ve tazminat anlaşmasında uzlaşıldı.
