Tacikistan Adalet Bakanlığı internet sitesinde 21 Kasım'da yayınlanan bir anlaşmaya göre Duşanbe, iki yılda bir Çin kuvvetleriyle ortak terörle mücadele tatbikatları yapmayı taahhüt ettiğini duyurdu.
Bu anlaşmanın en merak uyandıran tarafı ise her iki ülke de hazırlık tatbikatlarının zamanlaması, yeri, güzergah ve ölçeği konusunda gizliliği korumayı taahhüt etmesi.
Çin, Tacikistan'ın açık ara ana doğrudan yabancı yatırım kaynağıdır . 2021'de Çinli işletmeler Tacikistan'a 211 milyon dolardan fazla yatırım yaptı; bu, küresel doğrudan yabancı yatırım rakamının yaklaşık yüzde 62'sini oluşturan bir meblağ. Bu fonlar esas olarak kurşun, çinko ve kalay cevherlerinin çıkarılması ve işlenmesi ile değerli ve yarı değerli taş ve metallerin madenciliğine gitti.
Bazı uzmanlar Çin'in bölgedeki yatırımlarıyla ilgili olarak, “Çin'den iş makinaları getiriliyor, Çinli işçiler binada çalışıyor. Sonuç olarak, tüm para Çin'e geri dönüyor ve Tacikistan borçla yükümlü olmaya devam ediyor.” Yorumunu yapıyorlar. Tacikistan'ın Çin'e yaptığı yatırımlar karşısında 2 milyar dolar borcu olduğunu belirtiyor.
Çin, Tacikistan ile olan bu ekonomik iş brliğini farklı bir alana taşıyor ve askeri alanda yeni iş birlikleri yapmayı tercih ediyor.
Aslında Çin ve Tacikistan arasında yapılan ilk askeri tatbikat bu olmayacak. 2006, 2016 ve 2019'da ikili askeri tatbikatlar yapılmış ama imzalanan bu belge ile tatbikatlar daha resmi ve daha sistematik hale getirlimiş olacak.
Eylül 2020 tarihli bir raporda ABD Savunma Bakanlığı, Pekin'in "Çin askeri gücünü daha uzak mesafelere yansıtmasına ve sürdürmesine izin vermek için daha sağlam bir denizaşırı lojistik ve üs altyapısı kurmaya çalıştığını" belirtti. Tacikistan'ı bu hedefin takip edildiği ülkelerden biri olarak gösterdi.
Bu açıklamanın ardında Ekim 2021'de Tacik hükümeti , Çin'in , Çin üssünün bulunduğu söylenen bölge olan Gorno-Badakhshan Özerk Bölgesi'ndeki (GBAO) Vakhon köyünde özel bir hızlı müdahale birimi için garnizonlar inşa edeceğini duyurdu . Yetkililer, bu tesisin yalnızca Tacik güçlerinin kullanımına yönelik olduğunu iddia etti.
Tacikistan'da yapılan askeri yatırımlarda Çin yalnız da değil. İran'ın da ülkede askeri yatırımları bulunuyor.
