Türkiye üzerindeki prangaları kırıp 2023 hedeflerine doğru ilerlerken, yabancı devletlerin ve istihbarat örgütlerinin bölge üzerindeki faaliyetleri de hız kesmeden devam ediyor.
Bu süreçte, Merkezi İstihbarat Teşkilatı (CIA) ile birlikte hareket ettiği öne sürülen ‘sivil toplum örgütleri’ de, faaliyet gösterdikleri ülkeleri yeniden dizayn etmek için yerel unsurlarla iş birliği yapıyor.
Ülke kamuoyu gelecek yıl yapılması planlanan seçimlere odaklanmışken, ABD Kongresi tarafından finanse edilen bir kurumun, Türkiye’deki muhalif yapılara finansal destek sağladığı iddia edildi.
VAKFIN BELGELERİNE ULAŞILDI
Al Jazeera’da yer alan habere göre, Washington merkezli Ulusal Demokrasi Vakfı (NED), 2021 yılında Türkiye'deki çeşitli kurumlara 2 milyon 600 bin dolar tutarında hibe ve fon sağladı.
Söz konusu desteğin, Türkiye’de hükümetin kayıt dışı yabancı fonları engelleme çabasına rağmen sağlandığı belirtilirken, 9 farklı kurumun 40 bin ila 720 bin dolar arasında yardım aldığı öne sürüldü.
Gazetenin ulaştığı 4 ayrı belgede, finansal desteğin, isimleri belirtilmeyen kurum ve kuruluşlara ‘kritik siyasi çalışmalar’ ve ‘medya örgütlenmeleri’ için aktarıldığı ifadeleri yer aldı.
BAĞIMSIZ MEDYAYI DESTEKLEMEK
Fon sağlanan kurumlardan birine, ‘hukukun üstünlüğünü güçlendirmek ve mevzuatta yapısal reformları savunarak hesap verebilirliği teşvik etmek’ amacıyla 147 bin dolar aktarıldığı ortaya çıktı.
Kurumun, süreç boyunca yasama denetimi, yürütme organı, siyasi partiler yasası, seçim yasası ve anayasa yapım süreciyle ilgili reformlara odaklanması gerektiği kaydedildi.
NED’in bir başka şirkete ise ‘bağımsız medyayı desteklemek’ amacıyla 290 bin dolar kaynak aktardığı ve kaynağın, vatandaşlara hizmet veren çevrimiçi bir platform oluşturmak için kullanıldığı belirtildi.
TOPLANMA VE ÖRGÜTLENME HAKKI
Al Jazeera’nin ulaştığı bir diğer belgede de sivil toplum kuruluşu (STK) adı altında faaliyet gösteren bir kuruma yaklaşık 40 bin dolarlık kaynak aktarıldığı belirtildi.
İsmi açıklanmayan kurumun, Türkiye’nin yedi bölgesinde ‘toplanma ve örgütlenme hakkını desteklemek’ için çalışmalar yapacağı vurgulandı.
Belgede, “Hibe alan kurum, benzer düşünen kuruluşlarla iş birliği içinde ve bir hedef doğrultusunda hareket ederek, bulgularını ulusal ve uluslararası kuruluşlar ile paylaşacak” ifadeleri yer aldı.
KRİTİK SOSYAL VE SİYASAL MESELELER
Medya alanında 40 bin dolarlık destek alan son kurumun ise Türkiye'deki ‘kritik sosyal ve siyasi meseleler’ hakkında bir dizi bilgilendirici video ve podcast üreteceği açıklandı.
Belgede ayrıca hibe alıcısının demokrasiyle ilgili gençleri ilgilendiren konularda çevrimiçi tartışmalar düzenleyeceği ve Instagram hesabında infografik içerikler yayınlayacağı kaydedildi.
İSTİHBARATIN YASAL FALİYET ALANI
CIA’in kuruluşlarından biri olmakla suçlanan NED’in ‘demokrasinin güçlendirilmesi’ ve ‘ifade özgürlüğü’ gibi bahanelere sığınarak pek çok ülkede kazanım elde etmeye çalıştığı belirtiliyor.
Ukrayna’dan Bosna Hersek’e Rusya’dan Çin’e pek çok ülkede faaliyet gösteren kurumun, önceki yıllarda Türkiye’de de çalışma yaptığı ve birkaç yıl boyunca çeşitli örgüt ve haber sitelerine fon aktardığı iddia edilmişti.
OdaTV’nin yaptığı araştırmaya göre, NED’in Türkiye merkezli pek çok kurum ve kuruluşa 2018 yılında 2 milyon 41 bin dolar, 2020 yılında ise 2 milyon 567 bin dolar aktardığı ortaya çıkmıştı.
CHP İLE NED ARASINDAKİ BAĞLANTI
Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) ABD Temsilcisi Yurter Özcan, NED’in 37 yıllık başkanı Carl Gershman'in emeklilik resepsiyonuna katılan isimler arasında yer almıştı.
Özcan’ın daha önce de CIA'nın psikolojik harp elemanı Michael Rubin'i Türkiye'ye getirerek CHP'lilerle buluşturduğu iddia edilmişti.
Yurter Özcan'ın 8-9 Nisan 2014'te Washington'daki Willard Otel'de düzenlenen FETÖ’nün Büyük İmamlar Kurulu Toplantısı'na katıldığı da ortaya çıkmıştı.
