Fransa merkezli Intelligence Online tarafından yayınlanan rapora göre, Birleşik Arap Emirlikleri, İsrail tarihinin en büyük ikinci silah ticaretine imza attı. Toplam değeri 2,3 milyar dolar olan ve sekiz yıla yayılacak olan bu anlaşma, BAE'nin sivil ve askeri hava araçlarını füze tehditlerine karşı korumayı hedefliyor.
Elbit Systems CEO’su Bezhalel Machlis, sözleşmeyi ilk duyurduğunda alıcı ülkenin adını vermemiş, sadece "uluslararası bir müşteriye stratejik bir çözüm sunulacağını" belirtmişti. Ancak sızan bilgiler, bu çözümün gelişmiş lazer teknolojisi kullanarak karadan havaya atılan füzeleri etkisiz hale getiren "J-Music" uçak koruma sistemi olduğunu gösteriyor.
Gaza savaşı gölgesinde savunma hattı
Bu dev anlaşma, bölgedeki birçok ülkenin Gazze’deki kriz nedeniyle İsrail ile ilişkilerini askıya aldığı veya gerilimin tırmandığı bir dönemde gerçekleşmesiyle dikkat çekiyor. Analistler, Abu Dabi yönetiminin Gazze'deki duruma rağmen İsrail ile olan savunma ve teknoloji ortaklığını sürdürme kararlılığını şu noktalarla değerlendiriyor:
-
Manevi iklimden bağımsız ticaret: BAE, bölgesel krizlere rağmen İbrahim Anlaşmaları ile başlayan normalleşme sürecini askeri alana taşıyarak İsrail'in bölgedeki en önemli stratejik ortağı haline geldi.
-
Teknoloji transferi: Anlaşmanın sadece bir satın alma değil, aynı zamanda BAE merkezli savunma devi Edge Group ile İsrailli firmalar arasında teknoloji transferini de kapsadığı belirtiliyor.
Washington ve Çin dengesi
Haberde dikkat çeken bir diğer unsur ise Washington'un bu yakınlaşmaya bakışı. ABD, bir yandan Orta Doğu'da müttefiklerinin entegrasyonunu desteklerken, diğer yandan BAE'nin Çin ile olan yakın askeri ve teknolojik bağlarından endişe duyuyor. BAE'nin İsrail'den aldığı hassas savunma teknolojilerinin Çin tarafından incelenme riski, Pentagon'daki "Çin şahinlerini" teyakkuza geçirmiş durumda.
Hukuki ve insani tepkiler
Uluslararası hak örgütleri ve bazı Arap liderler, İsrail'in Gazze'deki operasyonlarını sert bir dille eleştirirken; Amnesty International ve Oxfam gibi kuruluşlar, bu tür devasa silah anlaşmalarının uluslararası hukuku ihlal eden eylemleri dolaylı yoldan finanse edebileceği uyarısında bulunuyor. Ancak BAE, İsrail'in savunma sanayisine yaptığı bu yatırımla, bölgedeki askeri dengeleri değiştirecek bir hamle yapmış görünüyor.