Amerika Birleşik Devletleri, Gazze Şeridi'nin geleceğine yönelik kapsamlı bir plan hazırlayarak Birleşmiş Milletler nezdinde önemli bir adım atmaya hazırlanıyor. Reuters tarafından Salı günü ele geçirilen bir belgeye göre, ABD, Gazze'de iki yıllık bir geçici yönetim organı ve uluslararası bir istikrar gücü (ISF) görevlendirilmesini onaylayan bir BM karar taslağı hazırladı.
Halen geliştirilme aşamasında olan ve değişebilecek olan taslak, bu hafta bazı ülkelerle paylaşıldı ancak henüz müzakereler için 15 üyeli Güvenlik Konseyi'ne resmen sunulmadı. Washington'ın bunu ne zaman yapacağı ise belirsizliğini koruyor.
Dışişleri Bakanlığı sözcüsü, Başkan Donald Trump'ın Gazze planını nasıl uygulayacaklarına dair BM Güvenlik Konseyi üyeleri ve diğer ortaklarla görüşmelerin devam ettiğini belirterek, "iddia edilen sızdırılmış belgeler" hakkında yorum yapmaktan kaçındı.
Uluslararası İstikrar Gücü'nün yetkileri
İki sayfalık metin, "Barış Kurulu" adı verilen geçici bir yönetim idaresinin Gazze'de geçici bir Uluslararası İstikrar Gücü (ISF) kurmasını yetkilendirecek. Bu ISF, yetkisini yerine getirmek için "gerekli tüm önlemleri" – yani güç kullanımını – uygulayabilecek.
ISF'nin yetkileri geniş kapsamlı olacak:
-
Sivillerin ve insani yardım operasyonlarının korunması.
-
İsrail, Mısır ve yeni eğitilmiş ve denetlenmiş bir Filistin polis gücü ile sınır bölgelerinin güvenliğinin sağlanması. (ISF, Filistin polis gücünün eğitiminden ve desteklenmesinden sorumlu olacak.)
-
Devlet dışı silahlı grupların silahsızlandırılması ve silahların kalıcı olarak hizmet dışı bırakılması yoluyla Gazze'de güvenliğin istikrara kavuşturulması.
Trump planının ikinci aşaması
İsrail ve Hamas, bir ay önce Trump'ın Gazze'ye yönelik 20 maddelik planının ilk aşaması olan iki yıllık savaşlarındaki ateşkes ve rehine takası anlaşması üzerinde mutabık kalmışlardı. BM karar taslağının destekleyeceği planın bir sonraki aşaması ise Barış Kurulu ve ISF'nin kurulması.
Trump planı aynı zamanda Hamas'ın Gazze yönetiminin sonlandırılmasını ve bölgenin silahsızlandırılmasını öngörüyor. Hamas, daha önce reddettiği bu silahsızlanma ve demilitarizasyon konusunda anlaşmaya varıp varmayacağını henüz belirtmedi. Karara göre, ISF, Barış Kurulu tarafından kararlaştırılan birleşik bir komuta altında ve Mısır ile İsrail ile yakın istişare içinde, ayrıntılı misyon ve kuvvetler statüsü anlaşmaları imzalandıktan sonra konuşlandırılacak.
Uluslararası katkı ve zorluklar
Trump yönetimi, Gazze Şeridi'ne ABD askerleri göndermeyi reddederken, Endonezya, Birleşik Arap Emirlikleri, Mısır, Katar, Türkiye ve Azerbaycan ile çok uluslu güce katkıda bulunmaları konusunda görüşmeler yapıyor. Ancak, Arap ve diğer devletlerin uluslararası güce asker göndermeye hazır olup olmayacağı belirsizliğini koruyor. İsrail ise özellikle Türk birliklerinin konuşlandırılmasına defalarca itiraz etti.
Taslak BM kararı ayrıca Dünya Bankası ve diğer finans kuruluşlarını, "bu amaçla kurulacak ve bağışçılar tarafından yönetilecek özel bir güven fonu aracılığıyla" Gazze'nin yeniden inşası ve kalkınmasını desteklemek için mali kaynak sağlamaya çağırıyor.
Amerika Birleşik Devletleri'nin Güvenlik Konseyi'nde karar taslağını ne zaman oylamaya sunacağı henüz belli değil. Bir kararın kabul edilebilmesi için en az dokuz lehte oy ve ABD, İngiltere, Fransa, Rusya veya Çin'den veto olmaması gerekiyor.
