11 Eylül 2001 saldırıları
11 Eylül 2001’de ABD’nin ekonomik simgesi New York’taki Dünya Ticaret Merkezi’nin İkiz Kuleleri ile Pentagon binasına El Kaide mensupları tarafından düzenlenen saldırılar, dünya siyasetinde büyük sarsıntıya yol açtı. Kaçırılan dört yolcu uçağından ikisi İkiz Kulelere, biri Pentagon’a çarptı, dördüncüsü ise Pensilvanya’da düştü. Saldırılarda 2 bin 977 kişi yaşamını yitirdi.
Saldırıyı üstlenen ve sonrası
El Kaide lideri Usame bin Ladin, saldırıları ABD’nin Müslüman coğrafyalardaki politikalarına tepki olarak gerçekleştirdi. ABD bu saldırıların ardından “terörle mücadele” adı altında Afganistan’ı işgal etti, Taliban yönetimini devirdi. Ancak 20 yıl süren işgalin sonunda Taliban 2021’de yeniden Kabil’i ele geçirdi.
Afganistan işgali ve sonuçları
ABD’nin 2001’de başlayan Afganistan işgali yaklaşık 20 yıl sürdü. Bu süreçte 250 binden fazla Afgan hayatını kaybetti, milyonlarca kişi mülteci durumuna düştü. ABD asker kaybı ve büyük maddi harcamalarla bu süreci tamamladıktan sonra 2021’de tamamen çekildi.
Irak işgali ve insani bedeli
20 Mart 2003’te BM kararı olmadan Irak’a giren ABD, Saddam Hüseyin yönetimini devirdi. 2011’de çekilen ABD işgali sırasında 1 milyondan fazla Iraklı hayatını kaybetti, milyonlarca kişi evlerini terk etmek zorunda kaldı. Irak işgali, bölgedeki istikrarsızlığı derinleştirdi.
Küresel etkiler
11 Eylül saldırıları sonrası ABD’nin Afganistan ve Irak’ta yürüttüğü savaşlar, yaklaşık 5 trilyon dolar harcamaya ve 7 binden fazla ABD askerinin hayatını kaybetmesine neden oldu. Ayrıca savaş sonrası dönemde yaklaşık 30 bin ABD askeri intihar etti. Bu süreç, uluslararası dengeleri ve bölgesel politikaları köklü şekilde değiştirdi. Bu gelişmeler, 21. yüzyılın başında dünya siyasetinde geri dönülmez izler bıraktı ve halen etkileri sürüyor.
