Ada halkı, 1948'de İngiltere'den bağımsızlığını kazanmasından bu yana en kötü ekonomik kriziyle karşı karşıya.Ülkede aylardır devam eden elektrik kesintilerinin yanı sıra gıda, yakıt, ilaç ve diğer temel ihtiyaç kıtlığı yaşanıyor. Azalan yabancı yatırım rezervleri, geri ödenemeyen borçlar, çöken vergi gelirleri, çoğu uluslararası kuruluşun kredi notunu düşürmesi, Başbakan Mahinda Rajapaksa'yı istifaya zorlayan kapsamlı gösterilere yol açtı.Bununla birlikte, halkın öfkesinin çoğu, uzmanlar ve muhalefet tarafından ülkedeki ekonomik çöküşe sebep olmakla suçlanan Başkan Gotabaya Rajapaksa ve kardeşi eski Başbakan Mahinda Rajapaksa'ya karşı.HALK NEDEN AYAKLANDI?Sri Lanka, halk tarafından iktidardaki Rajapaksa ailesi de dahil ülkenin önde gelen siyasi liderlerinin evlerini hedef alınmasıyla şiddetli çatışmalara sahne oluyor.Sri Lankalılar döviz krizi nedeniyle aylardır gıda, ilaç ve yakıt gibi temel ihtiyaçları satın almak için uzun kuyruklar oluşturması gerekçesiyle ülke genelinde caddelere ve meydanlara indi.Protestolar Nisan ayı başlarında başkent Kolombo'da alevlendi ve ülke geneline yayıldı.Yakıt kıtlığı elektrik kesintilerine yol açarken, vatandaşlar, yaşam maliyetlerinin neredeyse karşılanamaz hale gelmesi sebebiyle öfkeli. Ayrıca pandeminin etkisi ve Rusya-Ukrayna çatışması ülkedeki ekonomik durumu daha da kötüleştirdi.2021'in sonlarında başlayan gıda fiyatlarındaki dalgalanma, geçen yıla göre yüzde 30 artarak birçok vatandaşın sağlıklı beslenememesine sebep oldu. BBC'nin bildirdiğine göre, ilaç eksikliği ülkedeki sağlık sistemini çöküşün eşiğine getirdi.RAJAPAKSA AİLESİ NEDEN HEDEFTE?Rajapaksha ailesi; birkaç yıldır Sri Lanka siyasetinde önemli bir rol oynayan ve çeşitli yönetimlerde üst düzey görevlerde bulunan köklü bir aile.Pazartesi günü şiddetlenen protestolar sırasında ülkenin farklı bölgelerinde 200'den fazla kişi yaralandı ve birkaç kişinin öldüğü bildirildi. Başkan Rajapaksas'ın evi, kardeşi olan Başbakan Mahinda Rajapaksa'nın istifa etmesinden saatler sonra ateşe verildi.Başbakan Mahinda'nın Kurunegala'daki evi de protestocular tarafından ateşe verilirken, bir grup gösterici de, ailenin babası anısına inşa edilen D.A. Rajapaksa Anıtı'nı yıktı.AP (ajans press)'nin bildirdiğine göre, Mahinda ve Gotabaya, 2009'da Tamil isyancılara karşı neredeyse 30 yıldır süren iç savaşı sona erdirdikleri için adanın Budist-Sinhaleli çoğunluğu tarafından kahramanlar olarak nitelendirildi.Savaşın son bulduğu dönemde savunma bakanı olan Rajapaksha ailesinin küçük çocuğu Gotabaya, şimdi Sri Lanka'nın cumhurbaşkanı olarak görev yapıyor. Abisi, Maninda başbakanlık görevinden istifa ederken, Gotabaya görevi bırakmaya niyeti olmadığını söyleyerek ada ülkesinde olağanüstü hal ilan etti.Sri Lanka hükümetinde kilit görevlerde bulunan diğer iki kardeş Basil ve Chamal Rajapaksa, ülkedeki kriz kötüleşince geçen ay istifa etmişti.EKONOMİK KRİZ KAOUSU TIRMANDIRIYORUzmanlara göre Sri Lanka ekonomisi, ciddi bir Ödemeler Dengesi (BoP) sorunuyla karşı karşıya. Ülkedeki döviz rezervlerinin neredeyse bittiği ve temel tüketim mallarını ithal edilmesinin giderek zorlaştığı belirtiliyor.Sri Lanka 2009'da 26 yıllık bir iç savaştan çıktığı dönemde, GSYİH büyümesi 2012'ye kadar yıllık yüzde 8 ila 9 arasında oldukça yüksek seyretti. Ancak, ortalama GSYİH büyüme oranı 2013'ten sonra neredeyse yarı yarıya düştü. Ülkede küresel emtia düştü, ihracat yavaşladı ve ithalat arttı.2019'da Paskalya kutlamaları sırasında gerçekleşen ve Kolombo’da kiliselerin hedef alındığı saldırıda 253 kişi hayatını kaybetti. saldırının ardından ülkeyi tercih eden turist sayısı azaldı ve döviz rezervlerinde keskin bir düşüş yaşandı.Ekonomik durum, 2020'de Kovid-19 pandemisi patlak verdiğinde çay, kauçuk, baharatlar ve giysiler de dahil olmak üzere ihracatın büyük zarar görmesiyle daha da kötüleşti. Ayrıca, karantina nedeniyle turistlerin gelişi durma noktasına geldi ve gelirler daha da düştü.Raporlar, hükümet harcamalarındaki artış nedeniyle 2020-21'de mali açığın yüzde 10'u aştığını ve borcun GSYİH'ya oranının 2019'da yüzde 94'ten 2021'de yüzde 119'a yükseldiğini iddia ediyor.