İsrail Ulusal Güvenlik Konseyi (NSC), Gazze’de işlenen savaş suçlarıyla ilgili artan uluslararası yasal soruşturmalar nedeniyle, İsrailli yerleşimcilere askeri hizmetlerine dair bilgileri sosyal medyada paylaşmamaları uyarısında bulundu. Uyarı, yaklaşan Yahudi bayramları öncesinde yurt dışındaki yerleşimcilere iletildi.
Gazze’de devam eden çatışmalarda İsrail askerlerinin sosyal medyada altyapıyı tahrip ettikleri, binaları bombaladıkları ve silahsız sivilleri öldürdükleri görüntüleri paylaşmaları, insan hakları örgütlerinin ve uluslararası hukuk çevrelerinin dikkatini çekti. Belçika merkezli Filistin yanlısı Hind Receb Vakfı (HRF) gibi kuruluşlar, sosyal medyada paylaşılan bu içeriklere dayanarak İsrailli askerler hakkında savaş suçu davaları açtı. HRF, dünya genelinden avukat ve aktivistleri bir araya getirerek hukuki süreçleri yürütüyor.
Geçen hafta HRF, İngiltere’deki avukatları aracılığıyla İsrail Cumhurbaşkanı İzak Herzog hakkında Cenevre Sözleşmeleri’ni ciddi şekilde ihlal ettiği gerekçesiyle tutuklama talebiyle suç duyurusunda bulundu. Sunulan dava özetinde Herzog’un, Gazze’de uygulanan açlık politikası ve sistematik yıkımda “savaş suçlarına iştirak” ettiği iddia edildi.
Askerlerin yurt dışı seyahatlerinde tutuklanma riskinin artması üzerine İsrail ordusu, medya karşısında askerlerin kimliklerinin gizlenmesi için yeni prosedürler getirdi. Ocak ayında yapılan açıklamada, tuğgeneral altındaki askerlerin yüzlerinin bulanıklaştırılacağı, isimlerinin tam olarak paylaşılmayacağı belirtildi. Sadece tuğgeneral ve üstü rütbelerdeki askerler açık kimlikle gösterilebilecek. Çoklu vatandaşlığı bulunan askerlerin kimlikleri de gizlenecek.
Ayrıca, askerlerin medya röportajlarında belirli çatışma olaylarıyla ilişkilendirilmemesi ve her röportaj öncesi Uluslararası Hukuk Bölümü’nün rehberlik sağlaması zorunlu hale getirildi.
İsrail medyası, askerlerin yurt dışı tutuklamalarından korunmaları için hazırlanan bir rehberi yayımladı. Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) savunma avukatı Nick Kaufman’ın önerileri doğrultusunda, askerlerin sosyal medyada askerlik hizmetleriyle ilgili özellikle yıkılan binalar veya savaş görüntülerini paylaşmamaları gerektiği vurgulandı. Rehberde ayrıca, İngiltere, Fransa ve İspanya gibi dost ülkelerde dahi tutuklamaların gerçekleşebileceği uyarısı yapıldı.
Haaretz gazetesinin haberine göre, İsrailli yetkililer uluslararası hukuk firmalarıyla iş birliği yaparak Gazze’deki eylemleri nedeniyle yargılanma riski taşıyan asker ve yetkililere anında hukuki destek sağlamak için hazırlık yapıyor. Ordudan bazı askerlerin yurt dışı seyahatleri de engelleniyor.
Bu gelişmeler, Ocak ayında Brezilya’da tatilde bulunan eski bir İsrail askerine savaş suçu soruşturması açılması ve İsrail’in bu askerin ülkeden kaçmasına yardımcı olmasıyla daha da önem kazandı. HRF, İsrail’i adaletin önüne geçmekle suçladı.
HRF, Ekim 2024’te Uluslararası Ceza Mahkemesi’ne Gazze’de savaş suçu, insanlığa karşı suçlar ve soykırım iddialarıyla 1.000 İsrailli asker hakkında şikayette bulundu. Şikayet, 8.000’den fazla kanıtla destekleniyor ve askerlerin doğrudan bu suçlara karıştığını gösteriyor. Belgelerde, sivillere yönelik saldırılar, yasa dışı işgal ve yağma, Gazze ablukasına katılım gibi uluslararası hukuka aykırı eylemler yer alıyor.
İsrail ordusu, Aralık ayında Gazze’de görev yapmış yaklaşık 30 asker hakkında savaş suçu şikayetleri artınca, çok sayıda askere yurt dışı seyahat yasağı getirdi. Kanal 12’nin Ocak ayındaki haberine göre, Dışişleri Bakanlığı en az 12 asker hakkında yurt dışında şikayetlerin bulunduğunu biliyor.
Bu gelişmeler, İsrail askerlerinin sosyal medyada paylaştığı görüntülerin uluslararası yargı süreçlerinde önemli delil olarak kullanılması ve İsrail yönetiminin askerlerini korumak için aldığı önlemleri gözler önüne seriyor.