İsrail hükümeti, aylardır süren yoğun müzakerelerin ardından Hamas ile varılan ateşkes ve esir takası anlaşmasını Cuma sabahı erken saatlerde onayladı. Anlaşma, ABD Başkanı Donald Trump'ın iki yıllık savaşı sona erdirme girişiminin bir parçası olarak görülüyor ve İsrailli esirlerin serbest bırakılması karşılığında Filistinli mahkumların salınmasını içeriyor.
Başbakan Binyamin Netanyahu'nun X hesabından yapılan İngilizce açıklamada, "Hükümet az önce tüm esirlerin – yaşayan ve hayatını kaybedenlerin – serbest bırakılmasına yönelik çerçeveyi onayladı." denildi.
Uygulama takvimi
Hükümet sözcüsüne göre, ateşkes anlaşmanın onaylanmasından sonra 24 saat içinde yürürlüğe girecek. Bu sürenin ardından, Gazze'de tutulan İsrailli esirler 72 saat içinde serbest bırakılmaya başlanacak. Hayatta olduğu düşünülen 20 İsrailli esirin serbest kalması beklenirken, 26 kişinin cansız bedeninin iadesi ve kayıp 2 kişinin akıbetinin netleşmesi daha uzun sürebilir.
Uluslararası tepki ve Trump'ın rolü
İki yıllık savaş, İsrail'in uluslararası alanda yalnızlaşmasına neden olmuştu. Anlaşma, özellikle ABD Başkanı Trump için önemli bir diplomatik başarı olarak görülüyor. Trump'ın Pazar günü Mısır'da düzenlenecek olası bir imza törenine katılmak üzere bölgeye gideceği ve İsrail Meclis Başkanı'nın kendisini Knesset'te konuşma yapmaya davet ettiği belirtildi.
İnsani yardım ve halkın sevinci
Ateşkesin tam olarak uygulanmaya başlamasıyla birlikte, savaşta evleri yıkılan ve çadırlarda sığınan Gazze'deki siviller için gıda ve tıbbi yardım taşıyan kamyonların geçişi hızlanacak. Hem İsrailliler hem de Filistinliler, yaklaşık 67.000 Filistinlinin hayatını kaybettiği bu iki yıllık savaşın bitme ihtimalini büyük bir sevinçle karşıladı.
Anlaşmadaki engeller ve iç direnç
Anlaşmanın uygulanmasında hâlâ bazı zorluklar bulunuyor. Filistin tarafı, serbest bırakılacak yüzlerce Filistinli mahkumun listesinin henüz kesinleşmediğini belirtiyor ve soykırımcı İsrail hapishanelerindeki en önde gelen bazı mahkumların serbest bırakılmasını talep ediyor. Ayrıca, Netanyahu hükümeti içinde de anlaşmaya yönelik ciddi bir şüphecilik mevcut. Aşırı sağcı Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir, Hamas dağıtılmazsa hükümeti düşürmek için oy kullanacağını açıkladı.
Anlaşmanın tam olarak hayata geçmesi durumunda, savaş sonrası Gazze'nin nasıl yönetileceği ve Hamas'ın silahsızlanma taleplerine ne olacağı gibi konular da Trump'ın 20 maddelik planının sonraki aşamalarında ele alınacak. Bu sırada, ABD, Mısır, Katar, Türkiye ve BAE temsilcilerini içeren bir ortak görev gücü çerçevesinde 200 ABD askeri Gazze'nin istikrarı için bölgeye konuşlandırılacak, ancak Amerikan askerleri Filistin yerleşim bölgesinde bulunmayacak.