Hindistan, Şanghay İşbirliği Örgütü’nün (SCO) İsrail’in İran’a yönelik saldırılarını kınayan açıklamasına katılmadı. Çin ve Rusya’nın liderlik ettiği blok, İsrail’in son saldırılarını uluslararası hukukun ihlali olarak nitelendirirken, Hindistan’ın bu açıklamadan uzak durması, ülkenin dış politikadaki denge arayışını gözler önüne serdi.
SCO, İsrail’in İran’daki askeri ve sivil hedeflere yönelik saldırılarını sert bir dille eleştirerek, bu saldırıların bölgesel ve küresel barışa ciddi tehdit oluşturduğunu belirtti. Ancak Hindistan, bu açıklamaya katılmadığını duyurdu ve kendi pozisyonunu “tarafları diplomasiye dönmeye çağırmak” olarak ifade etti.
Hindistan’ın denge arayışı
Hindistan Dışişleri Bakanı Subrahmanyam Jaishankar, İranlı mevkidaşı Abbas Araghchi ile yaptığı telefon görüşmesinde, uluslararası toplumun endişelerini dile getirdi ve tarafları gerilimi tırmandırmaktan kaçınmaya davet etti. Hindistan Dışişleri Bakanlığı, “Durumu yakından takip ediyoruz ve tarafların diyalog kanallarını kullanarak çözüm arayışına girmesini destekliyoruz.” açıklamasında bulundu.
Hindistan, hem İsrail hem de İran ile güçlü bağlara sahip. İsrail, Hindistan’ın en büyük silah tedarikçilerinden biri. Öte yandan, İran, Hindistan’ın Orta Asya’ya erişim sağlayan stratejik Chabahar Limanı projesinde kritik bir ortak. Bu durum, Hindistan’ın İsrail-İran geriliminde tarafsız bir duruş sergilemesini zorunlu kılıyor.
ABD baskısı ve Chabahar projesi
Hindistan’ın İran ile ilişkileri, eski ABD Başkanı Donald Trump’ın yaptırımları nedeniyle büyük baskı altında. Trump, İran nükleer anlaşmasından çekildikten sonra, İran üzerindeki ekonomik yaptırımları artırmış ve Hindistan’ın Chabahar Limanı yatırımlarını tehlikeye atmıştı. Bu liman, Hindistan’ın Afganistan ve Orta Asya’ya Pakistan’ı bypass ederek erişmesini sağlayan önemli bir proje.
Trump’ın ikinci döneminde yaptırımları daha da sıkılaştırması, Hindistan’ın İran ile ekonomik ilişkilerini ve bölgesel stratejik planlarını zora soktu. Ancak Hindistan, İran’ın jeopolitik konumunun önemini vurgulayarak, bu ilişkileri tamamen koparmaktan kaçınıyor.
SCO ile mesafe
SCO’nun İsrail’i kınayan açıklamasına katılmayan Hindistan, bu tutumuyla örgüt içindeki farklılaşan pozisyonunu da ortaya koydu. Uzmanlara göre, Hindistan’ın ABD ve İsrail ile yakın ilişkileri, bu tür açıklamalarda tarafsız kalmasını zorunlu kılıyor. Observer Research Foundation’dan Kabir Taneja, Hindistan’ın bu tavrını, “Hindistan’ın SCO içinde bir tür dışlanmış pozisyonda olduğunu yansıtıyor.” şeklinde değerlendirdi.
Hindistan’ın bu denge politikası, İsrail-İran geriliminin giderek tırmandığı bir dönemde, ülkenin uluslararası arenadaki konumunu koruma çabası olarak görülüyor.