Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü’nün (NATO) doğuya doğru genişleme politikasını bahane eden Rusya, 2008’de Gürcistan’a bağlı Güney Osetya ve 2014’te kadim Türk yurdu olan Kırım’ı işgal etti.

Saldırgan politikalarına hız kesmeden devam eden Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, son olarak Ukrayna’nın doğusunda yer alan Donbas’ın tarihi Rus toprağı olduğunu ifade ederek, Kiev yönetimine karşı geniş çaplı “işgal” operasyonu başlattı.

Yaşanan saldırların ardından Amerika Birleşik Devletleri (ABD) de dahil olmak üzere birçok ülke Rusya'ya ve Putin'in yakın çevresindeki oligarklara karşı yaptırım uygulama kararı aldı.

SERVETLERİNİ KİRLİ YOLLARLA ELDE EDEN İMTİYAZLI RUSLAR

Peki, Ukrayna ile Rusya arasında yaşanan gerilim sonrasında gündeme gelen oligark nedir, kime denir? Batı bloku neden Rus oligarklara yaptırım uyguluyor?

Oligarşi, küçük, zengin ve ayrıcalıklı bir grubun yönetim erkini elinde bulundurduğu veya ellerindeki güç ile siyasete müdahale edebildiği idare şeklidir. Oligarşinin üyesi ya da destekçisi olan kişi ya da grupları tanımlamak için ise oligark terimi kullanılır.

Yunanca "oligo" (az, birkaç) ve "arkhein" (yönetmek) kelimelerinden türemiş olan sözcük Türkçeye Fransızcadan geçmiştir. Günümüzde ise 1991’den sonra Rusya’da hızla zenginleşen bir zümreyi tanımlamak için kullanılır.

Oligarkların önemli bir bölümü servetlerini, Sovyetler Birliği’nin dağılmasından sonra kaotik ve yolsuzluklarla dolu bir süreçte elde etmiştir. Oligarklar en az 800 milyar dolarlık servetleriyle hemen her iş kolunda faaliyet göstermektedir.

Putin göreve geldikten sonra onunla aynı politik çizgiyi paylaşmayan Mihail Hodorkovski ve Boris Berezovsky gibi bazı oligarklar Rusya’dan kaçmıştır.

RUSYA’NIN EN ZENGİN İŞ İNSANLARI

Rusya’nın en zenginlerinden biri olan Gennadi Timçenko'nun serveti 30,3 milyar dolara dolara yakın. Enerji ve altyapı yatırımları var. Büyük petrokimya şirketlerinin de hissedarı. Ortak olduğu bir banka bulunuyor.

Bir kömür madeninde teknisyen olan Vladimir Lisin metalurji eğitimi aldı. Sovyet metal şirketinde yönetici olarak çalıştı. Şimdi Rusya’nın en büyük çelik üreticisi olan holdingin büyük hissedarı. 26,2 milyar dolarlık bir servete sahip.

Leonid Mihelson mühendis olarak Sovyetler döneminde devletin petrol şirketlerinde görev yapıyordu. Şu anda ise Rusya’nın en büyük doğalgaz şirketlerinden Novatek’in büyük hissedarlarından biri. 23,4 milyar dolara yakın serveti olduğu tahmin ediliyor.

Rusya’nın en büyük petrol şirketlerinden birini yöneten Vahid Alekberov, Forbes’un en zenginler listesinde yer alıyor. 18,8 milyar dolar serveti var. 70 metrelik ultra lüks yatıyla gündem olmuştu.

Vladimir Potanin, Rusya’nın dev nikel şirketlerinden birinin sahibi. 18,6 milyar dolara yakın serveti var. Londra’da boşanma davası açtığı eşi tazminat olarak 5 milyar Sterlin istemişti. Gayrimenkul ve nikel alanında yaptığı yatırmlarla biliniyor.

Alişer Usmanov ise bir dönem Gazprom’un metal madenler bölümünde yönetici olarak çalıştı. Kereste ve maden sektöründen servet yaptı. Bir röportajında “Rusya’da artık tek bir Oligark kaldı” dedi. Ancak onun kim olduğunu veya kimi kastettiğini söylemedi.

Putin’e en yakın oligarklardan biri olarak gösterilen Roman Abramoviç dünyada da en bilinen oligarklardan biri. Sovyet döneminde başlayan ticari hayatı Putin döneminde zirveye çıktı. İngiliz Chelsea futbol kulübünü Putin’in emriyle aldığı iddia edildi. Yaklaşık 13,4 milyar dolarla Forbes’un en zenginler listesinde yer aldı.