İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, Azerbaycanlı mevkidaşının daveti üzerine 22 Aralık Çarşamba günü, Bakü’ye resmî bir ziyarette bulundu.

Ziyareti kapsamında mevkidaşı Ceyhun Bayramov, Azerbaycan Ulusal Meclis Başkanı Sahibe Gafarova ve Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile de bir araya gelen Abdullahiyan’ın gündeminde; iki ülke arasında son zamanlarda zedelenen ilişkilerin onarılması, siyasi ve ekonomik iş birliğinin artırılması ve bölgesel meseleler ele alındı.

Abdullahiyan, Bakü'ye gitmeden önce yaptığı açıklamada; İran ve Azerbaycan ilişkilerinin son aylarda meydana gelen bazı yanlış anlamalara rağmen iyi, sürdürülebilir ve gelişmekte olduğunu belirtti.

İRAM'dan Aydın Güven'in "Abdullahiyan'ın Azerbaycan ziyareti" analizine göre

İki dışişleri bakanı arasında yapılan görüşmede; tarafların bölgedeki mevcut durum, çatışma sonrası yeni gerçekler ve iş birliği fırsatları ile 3+3 formatına yönelik fikir teatisinde bulundukları belirtildi. Mevkidaşı ile yaptığı görüşmede Abdullahiyan ayrıca iki ülke arasındaki ulaştırma ve enerji alanlarında iş birliğinin önemini hatırlatırken İran'ın, Karabağ’ın yeniden inşasına yardımcı olmak için teknik ve mühendislik hizmetlerini ihraç etmeye ve gerekli alanlarda Azerbaycan ile iş birliğine hazır olduğunu kaydetti.

Ziyareti kapsamında Aliyev ile de bir araya gelen Abdullahiyan’ın; Aliyev ile görüşmesinde, iki ülke ilişkilerinin artırılması ve bölgesel gelişmelerin değerlendirildiği belirtildi. 22 Aralık Çarşamba günü yapılan görüşmeden sonra yaptığı açıklamada, İran-Azerbaycan ilişkilerinde yeni bir sayfanın açıldığını ve bunun her iki ülke için de olumlu sonuçlar doğuracağını söyleyen Abdullahiyan, “Önceki tüm projeleri tamamlamaya ve iki ülke arasında yeni anlaşmalar için zemin hazırlamaya hazırız.” dedi. Görüşmede ayrıca son dönemlerde sıkça dillendirilen 3+3 formatının hayata geçirilmesi de gündemdeydi. Abdullahiyan, 3+3 formatına atfen “bu tür bir iş birliğinin bölgenin barış ve istikrarına faydalı olduğunu” belirterek İran’ın önerilen formatta yer alacağını söyledi. Aliyev ise görüşmede, iki ülke arasındaki iş birliğinin tüm siyasi, ekonomik ve kültürel alanlarda genişletilmesi gerektiğini ifade ederek önemli ortak projelerin de sonuçlandırılması gerektiğini belirtti. Aliyev, 28 Kasım’da Türkmenistan’ın başkenti Aşkabat’ta Ekonomik İşbirliği Teşkilatı (EİT) 15. Zirvesi’nin oturum aralarında İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ile yaptığı görüşmede de belirttiği üzere, Karabağ’da açılması kararlaştırılan ulaşım koridorlarına değinerek “Bölgesel bağlantıların bölgedeki tüm ülkeler için faydalı olduğuna inanıyoruz.” dedi. Abdullahiyan’ın söylemlerine bakıldığında; Aliyev’in gerek Reisi ile görüşmesinden önce gerek Aşkabat’taki yüz yüze görüşmede, bölgedeki ulaşım koridorlarının İran’ın da yararına olduğunu dile getirmesi, bölgesel gelişmelere kayıtsız kalmak istemeyen İran tarafında karşılık bulmuş görünüyor.

Bakü ziyaretiyle ilgili resmî sosyal medya hesabından açıklama yapan Abdullahiyan, ziyareti kapsamında yapılan görüşmelerle iki ülke ilişkilerinde yeni bir sayfa açtıklarını belirterek “Cumhurbaşkanı Aliyev ile samimi görüşmemde, Dışişleri Bakanı Bayramov ve Meclis Başkanı ile yaptığım görüşmelerde bağları daha da geliştirmek için bir yol haritası belirledik. Komşulara öncelik vermeye devam ediyoruz.” dedi. Bölgesel bağlamda değerlendirildiğinde İran’ı, son aylarda ciddi sorunlar yaşadığı Azerbaycan ile ilişkilerinde yeni bir sayfa açmaya iten bazı gelişmelerin olduğunu söylemek yerinde olacaktır. Reisi ve Aliyev görüşmesinin, söz konusu iyileşmeye etkisi olmasının yanı sıra son zamanlarda özellikle Türkiye’nin, bölgedeki aktörlerle olan ilişkilerinde meydana gelen olumlu değişiklik; Tahran’ı, bölge politikalarını gözden geçirmeye zorlayan etkenler arasında görülmektedir. Türkiye ve Azerbaycan arasındaki iyi ilişkilere ek olarak Türkiye’nin, Ermenistan ile de ilişkilerinde olumlu anlamda gelişmelerin olduğu aşikâr. Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan’ın, "Türkiye ile ilişkileri ön koşulsuz normalleştirmeye hazırız." diyerek iki ülke arasında uzun dönemdir var olan sorunları sona erdirme girişimi ve Türkiye-Ermenistan arasında bu minvalde devam eden görüşmeler; İran’ı, bölgede yaşanan gelişmelere sessiz kalmamak adına yeni adımlar atmaya itmiştir. Türkiye-Ermenistan ilişkilerinde nasıl bir ilerlemenin kaydedileceği henüz net olmasa da yakın zamanda açılması planlanan Zengezur Koridoru ile Türkiye’nin hem Azerbaycan hem de dolaylı olarak diğer bölge aktörleriyle iş birliğinin artacak olmasının, İran’ın Güney Kafkasya politikasını gözden geçirmesinde etkili olduğu görülmektedir.