Paris yönetimi, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile dün Brüksel’de düzenlenen NATO Zirvesi’ kapsamında yaptığı görüşmede gündeme gelen Libya dosyasıyla ilgili alınan sonuçlardan memnun görünüyor. Macron’un zirve sona erdikten sonra yaptığı açıklamalar ve basına sızdırılan bilgiler, Paris ile Ankara’nın, iki tarafın önceki yaklaşımları ve politikalarını terk etme ve birlikte çalışma arzusunu yansıtıyor. Tarafların önümüzdeki haftalar ve aylar içinde Libya için ‘yol haritası’ denilebilecek bazı noktalar üzerinde anlaştığı belirtiliyor.

Söz konusu görüşme her iki taraf için de önemli. Zira tartışmalı dosyalar üzerinde iki tarafın pozisyonlarını bir araya getirmeye yönelik ortak çaba bağlamında iki büyük toplantıya hazırlanılan bir zamanda gerçekleşti. Bunlardan ilki, her iki tarafın da kendisini gergin açıklamalardan uzakta ifade edeceği Libya konulu 2. Berlin Konferansı. İkincisi de24 - 25 Haziran’da Brüksel’de yapılması planlanan ve Libya dosyasının Avrupalı liderlerinde gündeminde olacağı Avrupa Zirvesi olacak.

Erdoğan ve Macron arasında üzerinde anlaşmaya varılan üç ana konu bulunuyor. Bunlardan ilki, geçtiğimiz ekim ayından varılan ateşkesin pekiştirilmesi. İkincisi, Fransa’nın yeni ve tartışmasız bir meşruiyet sağlayacağı düşüncesiyle önümüzdeki aralık ayında Libya’da düzenlenecek genel seçimlerin yapılmasına olan bağlılık. Üçüncü de önümüzdeki haftalarda ve aylarda Libya Başkanlık Konseyi ve hükümetine destek sağlamak.

Ancak bir diğer, yani dördüncü bir başlık daha var. O da Erdoğan ve Macron arasında Libya’daki yabancı güçler ve paralı askerlerin varlığını ele alan ‘kısmi’ uzlaşı. Fransa Cumhurbaşkanı konuyla ilgili açıklamasında, ilk aşamada mümkün olan en kısa sürede yabancı savaşçıların ve paralı askerlerin geri çekilmesi için birlikte çalışacaklarını söyleyerek bunun önemli bir ilerleme olduğunu dile getirdi. Ancak Macron açıklamasında, Fayiz es-Serrac ile Türkiye arasında 2019 yılında imzalanan anlaşmaya göre Libya makamlarının talebi üzerine Libya’da varlık gösteren Türk askerinden bahsetmedi. Paris sadece yabancı milisler veya paralı askerler değil, tüm yabancı güçlerin Libya'dan çıkışını talep etti. Son talep ise Macron’un Libya Başbakanı Abdülhamid Dibeybe ile gerçekleştirdiği ortak basın toplantısı sırasında geldi.

Fransa Cumhurbaşkanı Türk güçlerini etkilemeyecek olan geri çekilmenin ilk aşamasına atıfta bulundu. Fransa, Türkiye’nin askeri gücünü Libya’da tutmaya kararlı olduğuna inanıyor.

Libya’daki görüş ayrılıkları

Libya Dışişleri Bakanı Necla Manguş, Türk güçleri dahil ülkedeki tüm yabancı güçlerin geri çekilmesi gerektiği üzerine dururken bu durum hükümet içerisinde bölünmelere yol açıyor. Libya’daki paralı askerlerin geri çekilmesinin kabul edilmesi ise Fransa’nın istediği bir durum. Çünkü Fransa radikal İslamcıların Avrupa ve ülke topraklarına sızıp terör eylemi gerçekleşmesinden endişe duyuyor. Fransa ayrıca daha önce yaptığı açıklamalarda Libya’daki Türk askeri varlığının Kuzey Afrika ve Sahel ülkelerini istikrarsızlaştıracağını iddia etmişti.

Fransız tarafı, Türkiye ile diyalog kapısının açıldığına inanıyor. Ancak Paris, Macron'un ‘olumlu’ olarak nitelendirdiği gelişmeyi Ankara ile ilgili sorunların çözüldüğü olarak değerlendirmiyor. Zira Libya’dan daha az karmaşık olmayan başka dosyalar da mevcut. Söz konusu dosyalar arasında Türkiye ile Avrupa arasında tartışmalara yol açan göçmen meselesi, Doğu Akdeniz suları ve Fransa’nın Türkiye’ye karşı Yunanistan ve Güney Kıbrıs’ın yanında yer alması var.

Diğer yandan Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Yves Le Drian'ın defalarca Türkiye ile ilgili olarak "önemli olan söylemler değil, eylemler" olduğunu dile getiren açıklamaları da bulunuyor.