Mersin’de yapımı devam eden Akkuyu Nükleer Güç Santrali inşaatının en büyük hissedarı Rus devlet şirketi Rosatom, ana yüklenici/yapımcı olan Rus Titan 2 ve Türk şirketi İçtaş Joint Venture ile ortaklığı olan sözleşmeyi feshetmesinin ardından Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı devreye girdi. Bakan Dönmez, ana yüklenici Türk ortak İçtaş’ın tasfiye edilmesi konusunda Rosatom Genel Müdürü Alexey Likhachev’e bir mektup gönderdi. Bakan Dönmez, 3 Ağustos tarihli mektubunda, süreçle ilgili detaylı bir açıklama beklediklerini belirterek, Rus tarafının, 2023 hedefine ve bugüne kadar üzerinde mutabakata vardığımız yerlileştirme taahhütlerine bağlı kalmasının beklendiğini ifade etti.
Akkuyu Nükleer Santral inşasında, Türk Firması İçtaş’ı devre dışı bırakarak yerlileştirme taahhütlerine uymayan ROSATOM’un Genel Müdürü Alexey Likhachev’e bir mektup yazan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, süreçle ilgili detaylı açıklama talep ederken, santral inşasında yerlileştirme taahhütlerine uymalarını istedi.
Türk şirketin tasfiye edilmesinin ardından yapılan değerlendirmelerde, bu işlemin, taraflar arasında bir mesele olduğu, Türk hükümetinin ve Enerji Bakanlığı’nın inisiyatifinin olmadığı yorumları yapılmıştı ancak Enerji Bakanlığı bu yorumları boşa çıkaran bir adım attı. Türk şirketin tasfiye edilmesiyle birlikte Akkuyu’da inşaat durmuş ve 9 ay sonraki açılışa yetiştirilemeyeceği endişesi oluşmuştu. Yaşanan bu süreç sebebiyle Temmuz ayında hiçbir iş üretimi yapılamamış bu da projenin geleceğine yönelik haklı endişelere yol açmıştı. Enerji Bakanlığı, resmi yazıyla, yerlileştirme konusunda yetkisi bulunduğunu ve bazı konularda söz hakkının olduğunu gecikmeli de olsa Rus tarafına bildirmiş oldu.
Edindiğim bilgilere göre; Bakan Dönmez mektubunda, Akkuyu Nükleer Santral Projesi’nde Titan2 – IC İçtaş İnşaat A.Ş. ile Akkuyu Nükleer A.Ş. arasında akit altına alınmış olan Mühendislik-Tedarik-İnşaat (EPC) Sözleşmesi’nin fesih sürecine girildiğini hatırlatarak, 21 Temmuz’da dördüncü ünitenin ilk beton dökümü töreninde yapılan görüşmede; Titan2 ile İçtaş arasındaki ihtilafların çözümü noktasında sürecin tekrar değerlendirilmesi ve yetkili uzmanlarca titiz şekilde ele alınması konusunda mutabakat sağlandığını belirtti.
Yetkililer arasında mutabakat sağlanmasına rağmen, Türk hükümetine herhangi bir bilgilendirme yapılmadan sözleşmenin tek taraflı olarak feshedildiğini belirten Bakan Dönmez, sürece dair detaylı bir açıklamanın ve proje takviminde bir aksama yaşanıp yaşanmayacağının acil olarak Bakanlığa iletilmesini istedi.
YERLİLEŞTİRME VE TAKVİM ÖNEMLİ
Bakan Dönmez'in mektubunda, Türkiye açısından Projede açıklanan takvime uyulmasının ve yerlileştirmeye ilişkin hedeflerin büyük öneme sahip olduğunu belirttiği öğrenildi. Rus tarafının, 2023 hedefine ve bugüne kadar üzerinde mutabakata varılan yerlileştirme taahhütlerine bağlı kalınmasının beklendiği ifade edilen mektupta, projenin iki ülke için de büyük değere sahip olduğu hatırlatıldı. Sürecin dostane biçimde çözüme kavuşturulması beklentisinin ifade edildiği mektupta projede tecrübe kazanan yerli yüklenici, tedarikçi ve insan kaynağından faydalanılması, nükleer güvenlik ve iş sağlığı güvenliğinden taviz verilmemesi, sahada çalışanların hukuki ve sosyal haklarının korunması ve yüklenici şirketlerin mağdur edilmemesinin öncelik olduğu vurgulandı. Bu hususlarda bir olumsuzluk yaşanmaması adına Akkuyu Nükleer A.Ş.’nin azami çabayı göstermesi gerektiğinin altı çizilirken projenin takvime uygun ve azami yerli katkı ile ilerlemesi için işbirliği ve ortak çalışma anlayışı içerisinde hareket edilmesi gerektiği kaydedildi.
