Ticaretin büyük oranda nakitle gerçekleştiği Afganistan'da Taliban yönetimi, ekonomik döngüye zarar veren yıpranmış banknotları yenileriyle değiştirmeye hazırlanıyor.
Afganistan'da ticaret, bankacılık sorunları nedeniyle günlük hayatta kredi kartı, banka kartı ya da internet aracılığıyla değil, nakitle işliyor.
Bu nedenle kullanılan banknotlar çok hızlı şekilde yıpranıyor. Mevcut durumda piyasadaki banknotların büyük çoğunluğu bantlı, eski ve yıpranmış durumda. Yıpranmış banknotların geçersiz hale gelmesi de günlük hayattaki ticari döngüye doğrudan zarar veren etkenlerden biri olarak öne çıkıyor.
Yeni banknotlar basılıyor
Afganistan Merkez Bankası yetkililerinin basına yaptığı açıklamada, Polonya ve Fransa merkezli iki şirketin yeni afganileri bastığı aktarıldı.
Bu kapsamda, Polonya merkezli PWPW şirketince basılan banknotlardan 2 kargonun Afganistan Merkez Bankasına ulaştığı belirtilirken Fransız Oberthur Fiduciaire şirketi ile de toplamda 10 milyar afgani değerinde 390 milyon banknotun basılması için anlaşma imzalandığı duyuruldu.
Yeni banknotların yakın zamanda aşama aşama piyasaya sürülmesi ve bunun da ekonomik döngüye olumlu yansıması bekleniyor.
Taliban yönetiminin Ekonomi Bakan Yardımcısı Vekili Abdul Latif Nazari konuya ilişkin "Eski ve yıpranmış paraların psikolojik açıdan olumsuz etkileri bulunuyordu ve ekonomik hareketsizliğe ve dinamizm eksikliğine neden oluyordu." ifadesini kullandı.
Döviz büroları yeni banknotları bekliyor
Afganistan'ın en büyük döviz merkezlerinden başkent Kabil'de Şehzade Çarşısı'ndaki yetkililer ve esnaf, AA muhabirine yeni banknotların Afganistan ekonomisine etkilerini değerlendirdi.
Afganistan'da bankacılık sorunları nedeniyle döviz büroları banka gibi faaliyet gösteriyor. İnsanlar ülke içi ya da ülke dışı para transferlerini "havale" adı verilen bir sistem ile döviz büroları üzerinden gerçekleştiriyor.
Bu nedenle, döviz bürolarının yeni banknotların piyasaya sürülmesinde çok önemli bir rol üstlenmesi bekleniyor.
Şehzade Çarşısı Sözcüsü Hacı Abdurrahman Zirek, esnaf olarak söz konusu adıma sevindiklerini belirterek, yeni banknotların, bir an önce piyasaya sürülmesini beklediklerini söyledi.
Zirek, şöyle devam etti:
"Eski banknotlarla işlerimiz çok kötü şekilde ilerliyordu. Biz halktan bu paraları almak zorundaydık ancak bankalar bizden almıyordu çünkü bu paralar çok eskiydi. Hatta bazılarının üzerindeki yazıları bile okumak zordu. Bu da tüccarların işlerini zorlaştırıyordu. Yeni banknotların gelmesi, henüz piyasaya sürülmese bile olumlu etki yarattı. Eski banknotların tamamen kaldırılması ve yerine yeni banknotların sürülmesini istiyoruz."
Zirek, yeni banknotların hızlı bir şekilde yıpranmaması için halktan özen göstermesini istedi.
Şehzade Çarşısı'nda döviz bürosu işleten Nurul Hak da ellerinde tomar tomar yıpranmış ve eski banknotların biriktiğini ve bunların hiçbir surette kullanılmadığını kaydederek, "Artık halk da bu paraları almak istemiyor. Bu da bizi zora sokuyor. Yeni banknotlarla bu sorunların giderileceğini umuyorum." dedi.
Bir diğer esnaf Muhammed Han Hüseyin Hil de köşesinden küçük bir parçanın kopmuş olduğu banknotların dahi kullanılamadığını ve bazı durumlarda bunları diğer banknotların arasına koyarak müşterilere vermeye çalıştıklarını anlattı.
Hil, "Kimse o paralarla alışveriş yapmak istemiyor. Zaten çoğu yırtık ve bantlanmış paralar. Bu banknotların toplanıp yenileriyle değiştirilmesini istiyoruz. Yani burada herkes yeni banknotları bekliyor." diye konuştu.
