Gazze Şeridi'nde İsrail ve Hamas'ın "savaşa son" verme ve esir takası yapma anlaşmasını onaylamasının ardından, kırılgan bir ateşkes Cuma günü yerel saatle 12:00'de (TSİ 12:00) resmen başladı.
Soykırımcı İsrail ordusu, anlaşmanın ilk aşamasında öngörülen mutabık kalınan hatlara çekilme işlemini tamamladığını ve ateşkesin bu itibarla yürürlüğe girdiğini duyurdu. Hamas'tan ise bu konuda henüz resmi bir açıklama gelmedi.
İsrail hükümetinin Cuma sabahı, Hamas'ın anlaşmaya varıldığını duyurmasından sadece saatler sonra anlaşmayı onayladığı belirtildi. İsrail kamu yayıncısı Kan'ın Perşembe günü sızdırdığı ve Mısır'da imzalanan anlaşmanın ilk aşamasına ait belgede, İsrail onayladıktan sonra savaşın "derhal sona ereceği" belirtiliyor.
Anlaşmanın uygulanmasındaki ilk adımın, ABD Başkanı Donald Trump'ın Gazze'deki savaşın sona erdiğini resmi olarak ilan etmesi olacağı kaydedildi. Trump'ın hafta sonu resmi imza töreni için Mısır'ı, ardından Pazartesi günü ise İsrail'i ziyaret etmesi bekleniyor.
Perşembe günü Hamas baş müzakerecisi Halil el-Hayye, hareketin "savaşı sona erdirme" anlaşmasını onayladığını doğrulamıştı. El-Hayye, ABD ve diğer arabulucuların, anlaşmanın imzalanmasının savaşın "süresiz olarak sona erdiği" anlamına geleceğine dair güvenceler verdiğini de sözlerine ekledi.
Ancak, ateşkesin resmen başlamasından hemen önce Cuma sabahı Gazze Şehri ve Han Yunus'ta İsrail hava saldırıları, topçu atışları ve silah sesleri bildirildi, ancak herhangi bir yaralanma rapor edilmedi. Ayrıca, arabulucuların anlaşmayı duyurmasından sonra Perşembe günü de İsrail'in Gazze'ye düzenlediği bombardımanlarda en az sekiz Filistinli şehit edilmişti.
Cuma öğle saatlerinde İsrail tanklarının, Gazze'nin güneyinden kuzeyine uzanan el-Raşid Yolu'ndan çekilmesiyle binlerce yerinden edilmiş kişinin Gazze Şehri'ne geri dönmesine izin verildi.
Esir takası ve tardım tırları
Anlaşmanın bir sonraki aşaması, İsrail'in çekilmesinin tamamlanmasından 72 saat sonra, Pazartesi öğle saatlerinde gerçekleşecek. Bu aşamada, hayatta olan 20 İsrailli esir ve birkaç cenazenin serbest bırakılması bekleniyor. Buna karşılık, İsrail'in de aralarında 250 müebbet hapis yatanın da bulunduğu yaklaşık 2.000 Filistinli mahkumu serbest bırakacağı belirtiliyor.
Serbest bırakılacakların listesi henüz kesinleşmedi. Perşembe günkü raporlar, Hamas'ın yüksek profilli isimlerin serbest bırakılması için baskı yapması ve İsrail'in buna itiraz etmesi nedeniyle bazı mahkumların kimlikleri üzerinde devam eden anlaşmazlıklar olduğunu gösterdi.
Tartışmalı altı isim arasında popüler Fetih askeri lideri Mervan Bergusi, Filistin Halk Kurtuluş Cephesi (FHKC) lideri Ahmad Saadat ve Hamas'ın üst düzey isimleri Hasan Salama, Abdullah Bergusi, İbrahim Hamed ve Abbas el-Seyid bulunuyor.
Ayrıca, Gazze'ye en az 400 yardım tırının girmesi bekleniyor, ancak şu ana kadar tırların varışına dair herhangi bir rapor bildirilmedi.
Barış planının ilerleyen aşamaları
Bu ateşkes anlaşması, ABD'nin "barış planı" olarak adlandırılan sürecin ilk aşamasını işaret ediyor. İlerleyen aşamaların daha sonraki bir tarihte müzakere edilmesi bekleniyor.
Bu aşamaların; İsrail güçlerinin Gazze'den tamamen çekilmesi, Hamas'ın silahsızlandırılması, bölgeye uluslararası birliklerin konuşlandırılması ve diğer hükümleri içermesi bekleniyor. Ancak ne Hamas, ne İsrail, ne de arabulucular bu görüşmelerin zaman çizelgesini netleştirmedi.
Ayrıca, ateşkesin devam edip etmeyeceğinin, sonraki aşamalar üzerindeki anlaşmaya bağlı olup olmadığı da henüz belirsizliğini koruyor.