Enab Baladi internet sitesine konuşan Suriyeli mülteci Hüseyin, Suriye rejiminin yasalara uymadığını ve kendilerinden sürekli olarak bedel ödemelerini istediğini söylüyor.
Hüseyin, rejimin yurtdışındaki Suriyelilerin çoğunun koşullarını göz ardı ederek, sınır dışı ettiği bu insanlardan para talep etmesine öfke duyuyor.
Hüseyin’in bu sözleri ‘Suriye İnsan Hakları Ağı’nın raporuyla örtüşüyor. Rapora göre Suriye rejimi bir ceza yöntemi olarak yıllardır muhaliflerin ve ailelerinin topraklarına ve mallarına el koyuyor. Esed rejimi, el koyduğu bu malları güvenlik güçleri ve yerel milislere ödül mahiyetinde dağıtarak maddi kazanç da elde etti.
Suriye rejimi Savunma Bakanlığı’nın mecburi hizmetle mükellef kişilerin 42 yaşını geçerek askerlik muafiyeti elde etmesine rağmen, bedelli askerlik ücretini ödemeyenlerin yakınlarının parasına el konulabileceği yönündeki açıklamaları tartışmalara sebebiyet verdi.
Suriyeli Bitar, Suriye Enformasyon Bakanlığı tarafından yayınlanan bir videoda 42 yaşını doldurmuş ve askerlik görevini yapmamış bir vatandaşın bedelli askerlik ücretini ödemediği sürece askerlikten muaf tutulmayacağını açıkladığını söylüyor. Bitar, bu ücretin ise kendisi, ailesi veya yakınlarının mallarına el konularak tahsil edileceğini söylüyor.
Türkiye'de ikamet eden mülteci Abdülmecid Taha, Enab Baladi'ye, oğlunun rejim güçlerinde askerlik hizmeti yapmadığı için Suriye rejiminin kontrolünde olan Rakka'nın doğu kırsalındaki mülkleriyle ilgili endişelerini dile getiriyor.
Abdülmecid, rejimin kanun tanımadan, kafasına göre istediği şekilde hareket ettiğini ve askerlik hizmetinden muafiyet için gerekli miktarı ödemek için mülkünün bir kısmını satmayı ciddi olarak düşünmeye başladığını da ekledi.
Suriye merkezli Enab Baladi, askerlik hizmetinden muaf olmak, gerekli meblağı ödemek ve mallarını korumak için Suriye konsolosluklarından randevu almayı ciddi şekilde düşünen diğer Suriyeliler de konuştu.
Bu rejimin tehditlerini ciddiye alan kişilerin hesaba katmadıkları ise başka istekleri olduğunda yine tehdit yoluna başvuracağıydı.
Araştırmacı Talal Mustafa, Suriyelilerin rejim tarafından çıkarılan her şeyin yasal metne bakılmaksızın uygulanabileceğine inandığını ve yasayı bilmediklerini belirterek, medyanın bu durumun hukuk dışı olduğunu açıklaması gerektiğini söyledi.
Mustafa, Suriyelileri rejimin tehditlerinden sakınmaya ve bu konuda daha bilinçli olmaya davet etti.
Mustafa, Esed rejiminin eğer bu kişilerin malına ve toprağına el koyacaksa askerlik bedelinin ödenmesiyle durmayacağını ifade etti.
Ekonomik kazanç
Yurtdışında rejim tarafından ‘mecburi hizmet’ olarak nitelendirilen askerlik görevini yerine getirmeyen onbinlerce Suriye vatandaşı genç var. Belki de bu sayı akrabalarla birlikte yüzbinleri buluyor. Uygulanması durumunda bütün bu insanlar bu karardan etkilenecek. Böylece Esed rejiminin hazinesi, devam eden ekonomik krizde çok ihtiyaç duyduğu parayı temin etmiş olacak.
Eğer mültecilerin küçük bir yüzdesi bile Suriye Savunma Bakanlığı görevlisinin ödemeler hakkında söylediklerine inanırsa, Esed rejim iyi bir para kazanacak.
Washington’daki Orta Doğu Enstitüsü'nden Suriyeli ekonomist ve araştırmacı Kerem Şiar, Enab Baladi'ye rejimin göçmen fonlarından sağladığı faydalar hakkında şunları söyledi:
“Suriyelilerin yurtdışında işlemlerini gerçekleştirmek için ödediği -en büyük kısmı pasaportlar- konsolosluk harçları, 2021 bütçesinin yüzde 5,2'sini oluşturdu.
Suriye rejimi 2021 bütçesinde hükümet harcamalarının yüzde 2,8'ini nakit ödenek gelirleri ile karşılayacağını umuyor. 2020 bütçesinde ise bu oran yüzde 1,8 idi. Rejim, geçen yıl toplanan 70 milyar liraya kıyasla bu yıl 240 milyar lira toplamayı bekliyor.”
Şiar, beklenen artışın, bedelli askerlik ücretini ödemek isteyenlere uygulanan döviz kurundan kaynaklandığını düşünüyor.
Suriye rejiminin bedelli askerlik ücretini ödemek isteyenlere uyguladığı döviz kurunu artırma uygulamaları ve son zamanlarda yaptığı ailelerinin mallarına el koyma tehdidinin amacı; mali durumu, özellikle de ödemeler ve ticaret dengesinde devam eden açığı finanse etmek için döviz elde etmek.
2011 yılından bu yana Suriye'den ayrılmak zorunda kalan Suriyeli mülteci sayısı, BM rakamlarına göre 5 milyon 584 binin üzerinde. Bedelli askerlik ücreti tahsil edilmesi hedeflenen 18 ile 59 yaşları arasındaki erkekler ise bu rakamın 32.9'unu oluşturuyor.